به‌گزارش خبرنگار میراث آریا، اگرچه ایران از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان صنایع‌دستی در جهان است اما آمارهای موجود از صادرات صنایع‌دستی کشورمان به بازارهای جهانی، دلگرم کننده نیست. چالش‌های فراوانی در این حوزه پیش‌روی دولت، تولیدکنندگان و هنرمندان قرار دارد. به نظر می‌رسد اهمیت برندسازی در صنایع‌دستی از مهم‌ترین موضوعات روز این حوزه است. مسئله‌ای که اگر به درستی به آن پرداخته شود می‌تواند جایگاه صادرات صنایع‌دستی ایران را در آمارها بهبود ببخشد. به مناسبت سومین روز از هفته صنایع‌دستی که «صنایع‌دستی، صنایع زیستی، برندساز، کاربردی و روزآمد» نام دارد؛ این موضوع را مورد واکاوی قرار داده‌ایم.
برندسازی زمینه‌ای برای افزایش اعتماد میان تولیدکننده و مصرف کننده
برندسازی در کنار بازاریابی و حفظ بازار از مهم‌ترین اصول تجارت داخلی و جهانی است. در دنیای امروز، اهمیت برندسازی بر هیچ تولیدکننده‌ای پوشیده نیست؛ چون علاوه بر کمک به افزایش مشتری در بازارهای جهانی برای محصولات تولید شده، امتیازات فراوانی برای تولیدکنندگان صنایع‌دستی به همراه خواهد داشت. افزایش اعتماد بین تولیدکننده و خریدار محصول از این جمله است. داشتن برند یا همان نام تجاری مشتریان را برای خرید محصولات صنایع‌دستی با نام شناخته شده ترغیب می‌کند. در سایه برندسازی اعتمادسازی عمیقی بین تولیدکننده و مصرف کننده شکل می‌گیرد و میزان وفاداری مشتریان افزایش پیدا می‌کند.
رونق بازار صنایع‌دستی زمینه ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی را فراهم می‌کند
محمدرضا محبوب‌فر، کارشناس و پژوهشگر حوزه گردشگری و صنایع‌دستی در این زمینه به خبرنگار میراث‌آریا گفت: «صنایع‌دستی از موضوعات مهم و موثر در توسعه اقتصادی کشور است. وقتی صنایع‌دستی رونق پیدا کند و به برند تبدیل شود قطعا می‌تواند در توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال موثر باشد. یک سوم تنوع صنایع‌دستی جهان در کشور ایران است و بنابراین می‌توانیم با برندسازی رشد اقتصادی را هدف‌گذاری کنیم. برندسازی صنایع‌دستی مستلزم حمایت از این صنعت و هنرمندان صنایع‌دستی است. دولت باید برندسازی در صنایع‌دستی را سرلوحه برنامه‌ها و فعالیت‌هایش در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری قرار بدهد تا بتواند برنامه‌های توسعه اقتصادی را در زمینه‌های مختلف از جمله اقتصاد، سیاست و جامعه دنبال کند.»
برندسازی همگام با شرایط محیط زیستی کشور
«او تاکید کرد: «دولت برای برندسازی در حوزه صنایع‌دستی و به دنبال آن توسعه اقتصادی، باید سیاست‌ها و خط مشی‌هایی را اتخاذ کند که هماهنگ با شرایط محیط زیستی کشور، شرایط اقتصادی و اوضاع و احوال اجتماعی کشور باشد. ایران از کشورهای در حال توسعه است و مشکلات عدیده‌ای از جمله رشد جمعیت را تجربه می‌کند. بی‌کاری یا رواج انواع مختلف آسیب‌های اجتماعی که ناشی از بیکاری‌های پنهان و فصلی است مشاهده می‌شود. از طرفی در کشور شاهد پایین بودن سطح درآمد هستیم و معیشت گروه زیادی از مردم در خطرافتاده است. در چنین شرایطی معتقدم امروز بهترین فرصت است تا از منابع انسانی کشور، میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و هویت ملی کشور بهره برداری کنیم تا بتوانیم مشکلاتمان را پشت سربگذاریم.»
لزوم سرمایه‌گذاری‌های خرد و کلان در بازارهای داخلی و خارجی صنایع‌دستی
این عضو انجمن علمی گردشگری ایران، درباره راهکارهایی برای موفقیت برندهای ایرانی و بیشتر شناخته شدن هنر ایرانی در جهان توضیح داد: «بازاریابی، برندسازی و حفظ بازار سه اصل مهم در تجارت صنایع‌دستی است. باید روی مقصد کالاهای تولید شده که همین بازار داخلی کشور و صنعتگران داخلی کشور هستند سرمایه‌گذاری‌های خرد و کلان برای استفاده از تقاضای داخلی و همچنین برای صادرات به بازارهای هدف صورت بگیرد. در سال جاری اسم صنایع دستی بیشتر از سال‌های دیگر مطرح شده است و معتقدم باید صنایع‌دستی به برند کشورمان تبدیل شود تا به واسطه این برندسازی و بازاریابی و حفظ بازار بتوانیم امتیازهایی برای محصولات صنایع دستی و تولیدکننده‌های آن به ارمغان بیاوریم. اگر این مسئله اتفاق بیفتد ارزش افزوده‌ای روی کالاهای صنایع‌دستی به وجود می‌آید که می‌تواند جایگاه گردشگری، هتلداری و جایگاه اقتصادی ایران را در اقتصاد جهانی ارتقا بدهد.»
صنایع‌دستی هویت ملی کشورمان است/ از این ظرفیت استفاده کنیم
او ضمن بیان اینکه در کشور شاهد تولید مرغوب‌ترین صنایع‌دستی هستیم، افزود: «صنایع‌دستی هنر دستان هنرمند مردمان این سرزمین، هویت ملی و هویت فرهنگی کشورما است. باید از این ظرفیت‌ها و تخصص‌ها در راستای پیشبرد اهدافمان استفاده کنیم. ایران در بسیاری از شاخه‌های صنایع دستی در جهان رتبه اول را دارد. در سایه فقدان حمایت از سمت و سوی دولت شاهد این هستیم که بسیاری از صنایع‌دستی کشورمان حتی بدون نام و نشان و مقصد تولیدکننده در بازارهای هدف جهانی عرضه می‌شود و این واقعا باعث تاسف است.»
صنایع‌دستی صنعتی پاک است
محبوب فر خاطرنشان کرد: «صنعت گردشگری و هتلداری با تاکید ویژه بر صنایع‌دستی می‌تواند صنعتی پاک و فاقد آلاینده باشد که با محیط زیست و منابع آبی کشور قابل تطبیق‌سازی است. متاسفانه در حالت بحران قرار گرفته‌ایم. معتقدم اگر در حوزه تولیدات صنایع‌دستی کشور برندسازی صورت بگیرد، رقابت داخلی ایجاد شود و بازار خارج از کشور مهیا شود، قطعا می‌توانیم این امید را داشته باشیم که محصولات صنایع‌دستی منحصربه فرد ایران، نقش بسزایی در رشد و توسعه اقتصادی کشور ایفا کند. توسعه صادرات صنایع‌دستی، با توجه به کمبود منابع ارزی و کسری بودجه کشور می‌تواند موجب ارزآوری شود. پتانسیل زیادی در ایران وجود دارد. اما متاسفانه از آن غافل شد‌ه‌ایم.»
لزوم نیازسنجی مصرف کنندگان صنایع‌دستی در راستای برندسازی
این کارشناس حوزه گردشگری و صنایع‌دستی همچنین درباره رونق بازار صنایع‌دستی و بهبود عملکرد تولیدکنندگان گفت: «بسیار مهم است که در راستای برندسازی محصولات صنایع‌دستی و همچنین بازاریابی و حفظ بازار نیاز مصرف‌کنندگان محصولات صنایع‌دستی را شناسایی کنیم. همزمان با شناخت نیاز و تقاضای مصرف کنندگان محصولات صنایع‌دستی، می‌توانیم توانایی هنرمندان کشورمان را ارتقا بدهیم و باعث رشد و پرورش هنر و هنرمندان صنایع‌دستی شویم. برای حفظ بازار، جلب توجه گردشگران و کشف بازارهای جدید، صنایع‌دستی باید از خلاقیت و تنوع روزافزون نسبت به گذشته برخوردار باشد.»
ایده‌های اصیل ایرانی چگونه کپی‌برداری می‌شوند؟
نبود تبلیغات مناسب، فقدان شرکت‌های بزرگ و شناخته شده در حوزه تولید و صادرات صنایع‌دستی، ضعف عملکردی در حوزه بازاریابی و شناخت بازار، عدم برندسازی موجب شده ایده‌های اصیل ایرانی بدون رعایت حق صاحبان اثر کپی‌برداری شوند و نسخه‌های بی‌کیفیتی ارائه شود که رنگ و بویی از هنردستان هنرمند تولیدکنندگان صنایع‌دستی کشور ندارد.
در نبود برندهای معتبر صنایع‌دستی و عدم برندسازی در این حوزه، بارها شاهد کپی‌برداری و استفاده طراحان برندهای مشهور پوشاک جهان از نقش و نگارهای اصیل هنر ایرانی در فشن شوهای اروپایی یا هفته‌های مد نیویورک بوده‌ایم. اقدامی که شاید خیلی قبل‌تر باید توسط تولیدکنندگان داخلی صورت می‌گرفت. بی‌توجهی به برندسازی و حمایت از برندهای معتبر در حوزه صنایع‌دستی به قدری است که حتی در داخل کشور از برخی برندهای داخلی کپی‌برداری می‌شود و نسخه‌های بی‌کیفیتی عرضه می‌شود. حتما در بازار نمونه‌هایی بی‌کیفیت از پارچه ترمه یزد را دیده‌اید که با قیمت‌هایی پایین‌تر عرضه می‌شوند و از نظر الیاف به کار رفته و کیفیت با جنس اصلی اصلا قابل قیاس نیستند. از آن طرف کشورهای آسیایی با کپی‌برداری از طرح و نقوش فرش و گلیم‌های دست‌بافت ایرانی بازار جهانی فرش را به سود خود قبضه کرده‌اند. غم‌انگیز‌تر اینکه برخی کشورها صنایع‌دستی ایرانی را به نام خود در بازارهای جهانی عرضه می‌کنند.
در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری در حوزه تبلیغات قدرتمند، بازاریابی و بازارسازی برای صنایع‌دستی، توجه به برندسازی و تقویت آن در حوزه صنایع‌دستی، حمایت از هنرمندان کشور، تولیدکنندگان و شرکت‌های کوچک و بزرگ در این حوزه و تلاش برای تجاری‌سازی در زمینه صنایع‌دستی در کشور، دست دنیا را برای کپی برداری از هنر اصیل ایرانی کوتاه می‌کند.
انتهای پیام/
