به گزارش میراث آریا، امیر احمدپور با اشاره به شرایط اقلیمی و زیست محیطی خاص منطقه گفت: پژوهش حاضر با تمرکز بر منطقه جنوب جیرفت انجام شده و با استفاده از روش‌های ترکیبی شامل تحلیل تصاویر ماهواره‌ای، مستندسازی میدانی، بررسی توپوگرافی، و نقشه‌های زمین‌شناسی صورت گرفته است.

این باستان شناس افزود: با توجه به تغییرات بزرگ در اقلیم و زیست محیط منطقه در دهه‌های اخیر به دلیل رواج حفر چاه های عمیق و عدم امکان تحلیل یافته های باستانشناسی نسبت به استقرارهای انسانی موجود، در این بررسی استقرارهای دهه ۳۰ و ۴۰ شمسی به منظور مقایسه مکان گزینی استقرارهای باستانی، مورد مطالعه قرار گرفتند. بدین صورت که شعاع یک کیلومتری اطراف محوطه های باستانی ها از نظر زمین‌های کشاورزی، معادن، منابع آب، و ویژگی‌های اکولوژیکی مطالعه شده است. اکثر استقرارها در نزدیکی آبراهه‌ها، چشمه‌ها و درختچه‌های گز و کنار که منابع چوب و ذغال را تأمین می‌کردند، قرار داشته‌اند.

به گفته او، منطقه جیرفت از نظر اقلیمی دارای بارش اندک و دمای بالا بوده و رودخانه‌های دائمی مانند هلیل‌رود محدود هستند. وجود گسل‌های متنوع و چشمه‌های آبی که در مجاورت این گسل‌ها ایجاد شده‌اند، در موارد متعددی منجر به شکل گیری محوطه‌های باستانی و معاصر در یک محدوده مشخص شده است. این موضوع نشان دهنده اهمیت استفاده از مطالعات زمین شناختی در تحلیل یافته‌های بررسی‌های باستان‌شناسی دارد.

احمدپور ادامه داد: دشت جیرفت به سه بخش مرکز، حاشیه دشت و حاشیه هلیل‌رود تقسیم شده و اغلب استقرارها در داخل دشت و در فاصله‌ای از دشت‌های سیلابی قرار دارند. مطالعات باستان‌شناسی نشان داده است که در ادوار پیش از تاریخی شواهدی از کشاورزی نظیر کشت گندم، جو، انگور و درخت خرما در منطقه وجود دارد.

این باستان شناس همچنین با اشاره به کشف کوره‌های سفال‌گری و آثار صنعتی گفت: استقرارها عموماً تک‌دوره‌ای بوده و میانگین وسعت آن‌ها در دشت جیرفت ۱.۱ هکتار گزارش شده است. فعالیت‌های صنعتی، مانند سفال‌سازی، نیاز به چوب داشتند که نیمی از سوخت آن‌ها از ذغال به‌دست‌آمده از جنگل‌های سیلابی تأمین می‌شده است.

این پژوهشگر در ادامه تصریح کرد: بررسی‌ها در مناطق مرتفع دشت جیرفت نشان می‌دهد که اکثر استقرارها فصلی یا موقتی بوده‌اند و الگوی زیست عشایری در منطقه غالب است. همچنین، با وجود یافته‌هایی از قبیل سفال‌های اندک و ابزارهای سنگی در دره‌ها و مناطق میان‌کوهی، نشانه‌ای از سکونت دائمی به‌دست نیامده است. با توجه به اینکه شرایط اقلیمی در دشت جیرفت متفاوت است و همین منطقه محدود دارای اقلیم‌های متفاوت پست و مرتفع است و تمرکز مطالعات در دشت‌های مرکزی بوده است، هنوز اطلاعات دقیقی از ویژگی‌های استقرارهای باستانی مناطق مرتفع وجود ندارد و پژوهش‌های باستان شناسی تکمیلی آتی، امکان شناخت روابط استقرارهای دشت و کوهستان را فراهم خواهد کرد.

انتهای پیام/