مهر کیان باستان شناسی که سابقه سرپرستی چندین کاوش گاه باستان شناسی در سراسر کشور و نیز سرپرستی کاوش چندین جایگاه باستانی در خوزستان را داشته است در واپسین روزهاپس از کاوش در کل چندار دره شمی، این مطلب را اعلام کرد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، جعفر مهر کیان سرپرست هیأت مشترک باستان شناسی ایران_ ایتالیا در کل چندار دره شمی خوزستان گفت : پیشینه این کشف به دهه هفتاد و در آستانه بنیان سازمان میراث فرهنگی کشور و هنگامی که وی برای یک بررسی بسیار کوتاه اتفاقی به بازدید کناره رودخانه مرغا(مرغاب) در شهر باستانی ایذه رفته بود باز می گردد .
او افزود :نخستین بار و با شگفتی سنگ واره هایی را در بستر صخره ای نزدیکی خرابه های یک بنای کهن در کرانه آن رودخانه در افق آسماری که افقی نفت خیز است و از گذشته های دور چشمه های بیتوم یا قیر طبیعی و نفت خام از آنجا جاری است دیده بودم.
این باستان شناس با اشاره به این که آن سنگ واره ها ردپاهای پرندگان بزرگی بوده که هریک 20سانتی متر درازا داشته است اظهار داشت :ردپای پرندگان به گونه ای بود که گویی در یک مسیر به صورت گروهی در حرکت بوده اند و جای پای آن ها بشکل نگارکند هایی بر صخره ای کناره ی رود در آمده بود .
مهر کیان افزود :به دلیل کمبود امکانات هم چون دوربین های دیجیتال و دستگاه G.P.S.آن گونه که دلخواهم بود نتوانستم آن هارامستند نگاری کنم تا اینکه دوباره در واپسین روزهای سامان دهی کاوش گاه ادامه ی سومین فصل کاوش های باستان شناسی در کل چندار شمی برای مستند نگاری این یافته ها به آن جا رفتم وبا کوشش بسیار دگر باره به آن آثار دسترسی پیدا نکردم اما خوشبختانه با پیدایی ردیف دیگری از سنگ واره ها دریافتم که آن جا، جای بررسی زمین باستان شناسی بیشتری دارد.
او با اشاره به این که رسوبات فروریزی طبیعی کناره رودخانه به احتمال زیاد بازمانده توده سنگ واره های پیش گفته را پوشانده ویا به هنگام سیلابی شدن رودخانه شسته شده است گفت : با این بازمانده ها می توان دریافت که این سرزمین پیشینه دیرینگی بسیاری داشته است که ما از آن بی خبریم.
مهر کیان اظهار داشت :پژوهش بر روی این بازمانده های دیرینه فراتراز دایره تخصصی باستان شناسان بوده و نیاز مند کنکاش های پژوهشگران دیگر رشته های تخصصی یا مشترک باستان شناسان و دیرین شناسان است ازاین رو همکاری متخصصان دیگر دانش ها با هدایت باستان شناسان برای پی بردن به ویژگی های زیست گاه این پرندگان معنا دار خواهد شد .
این باستان شناس با بیان اینکه آثار پنجه پرندگان در سنگ واره های کشف شده به شکل چلیپایی سه انگشت به جلو و یک انگشت به عقب است گفت :از آن جایی که این رد پاها تا حدودی از میان رفته و تنها با کاوش های باستان شناسی ردپای های بیشتری که در زیر رسوبات پنهان شده آشکارخواهد شد که بازنگری آن نیازمند برنامه ریزی های آتی است .
مهر کیان افزود: این که آیا این پرندگان دیرینه می توانند وجودپرندگانی چون آرکئوپتریکس هارا ثابت کند نیازمند بررسی کارشناسان میراث فرهنگی و زمین شناسان است .
وی با اشاره به ساخت راه جدید ایذه به مسجد سلیمان که از نزدیکی محل کشف این سنگ واره ها می گذرد گفت :وجود این یافته ها ی زمین باستان شناسی می تواند در پدیداری وگسترش گردشگری منطقه موثر باشدچرا که امامزاده معتبر سید صالح نیز در نزدیکی آنجا است .
پایان فصل سوم کاوش در دره شمی
مهرکیان در خصوص سه فصل کاوش در این محوطه تاریخی گفت : در این مدت جمعاً سه سکو به شکل کعبه‌های سنگی که احتمالاً کاربرد نیایشگاهی داشتند و یک تختگاه به تدریج پیدا شد.
او با بیان اینکه این سکوها یک تختگاه را معرفی می‌کردند که با یک پلکان بیش از 15 متری با فضای بیرونی در ارتباط بود افزود : سومین سکو که توسط هیأت ایرانی در ادامه فصل سوم کاوش کشف شد بیش از پیش آسیب دیده بود و سنگ بنای آن برای ساخت منازل روستایی اطراف به کار رفته بود.
این باستان شناس اظها رداشت: سازه‌های معماری نویافته‌ای شامل دو آرامگاه گوردخمه‌ای، دو گور دخمه بزرگ و سازه‌های ناشناخته معماری در پایین تختگاه کشف شد.
مهر کیان با بیان اینکه در ادامه کاوش‌ها دو آرامگاه خانوادگی دیگر در نقطه‌ای تقریباً حدود 300 متری پیدا شد افزود: یک ساختار معماری مربوط به دوران پس از شکوه منطقه و متروک شدنش نیز پدیدار شد که می‌تواند به کوچ‌گاه‌های کوچگران بختیاری در گذشته‌های دور مربوط باشد.
وی گفت: در ادامه کاوش‌های فصل سوم که تماماً توسط هیأت ایرانی انجام شد، مجموعاً چهار آرامگاه گوردخمه‌ای، سه گور ساده دست‌خورده نیز به دست آمد.
همچنین یکی از دریافت‌های مهم ادامه کاوش‌های باستان‌شناسی دستیابی به آرامگاهی بود که در فضای زیرزمینی ساخته نشده بود بلکه با دیواره‌های پیرامون آن به نظر می‌رسید در فضای باز به صورت یک اتاق مورد استفاده قرار گرفته است چرا که در ورودی و دیوارهای دوگانه آن کاملاً به فضای باز راه داشت و دیوار سوم به زیر پلکان وصل می‌شد.
مهر کیان تصریح کرد: کاوش‌های منطقه شمی نشان می‌دهد که ما با یک مکان نیایشی و درواقع میکروپل یا گورستانی گسترده 50 هکتاری روبه رو هستیم که در مورد ساکنین یا خاک‌سپردگان این گورستان، نیایشگاه و جایگاه آیینی بایستی به دنبال خاستگاه و جایگاه زیستی هم بود که امیدواریم در فصل چهارم کاوش در شاهنشینی که به نظر می‌رسد در بلندی‌های موسوم به «چال قلعه» قرار داشته باشد به مطالعات جدیدی دست بزنیم و اطلاعات نوینی درباره معماری و مسکن و مأوای کسانی که در اینجا دفن شدند دسترسی پیدا کنیم وحقایق تازه‌تری را بدست آوریم.
انتهای پیام/
