در عصرگاهان روز ۲۶ شهریورماه در چهل و پنجمین نشست شورای جهانی ثبت و ابنیه سازمان علمی و تحقیقاتی ملل متحد (یونسکو) که در شهر ریاض پایتخت کشور عربستان برگزار شد، پرونده ۵۴ کاروانسرای ایران در این نشست مطرح و با اکثریت آراء به تصویب رسید. ۵۴ کاروانسرای ثبت‌شده در فهرست جهانی یونسکو متعلق به استان‌های سمنان، اصفهان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، قم، تهران، یزد، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، فارس، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، کرمان، اردبیل، گیلان، مرکزی، البرز، هرمزگان، بوشهر، خوزستان، لرستان، قزوین است که از این ۵۴ کاروانسرای ایران، شش کاروانسرا متعلق به استان سمنان است. از شش کاروانسرای استان سمنان، سه کاروانسرا در شهرستان میامی، دو کاروانسرا در شهرستان سمنان و یک کاروانسرا در شهرستان گرمسار واقع شده‌اند. کاروانسراهای قصر بهرام گرمسار، سنگی و آجری آهوان سمنان، میامی، عباس‌آباد میامی و بزرگ‌ترین کاروانسرای ایران، میاندشت میامی از استان سمنان در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند.
کاروانسرای قصر بهرام گرمسار مربوط به دوره ساسانی است و توسط شاه بهرام ساسانی یا بهرام گور ساخته شده است. این بنا سپس توسط شاه‌عباس صفوی بازسازی شده و به‌عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار گرفته است. این مکان تاریخی در جنوب گرمسار، جنوب شرقی شهر جوادآباد شمال دریاچه نمک واقع شده است. این اثر در تاریخ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۵۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاروانسرای شاه‌عباسی عباس‌آباد میامی مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان میامی، روستای عباس‌آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۶۶ با شماره ثبت ۱۷۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کاروانسرای میامی مربوط به دوره صفوی است و در میامی، خیابان امام رضا واقع‌شده و این اثر در تاریخ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۵ با شماره ثبت ۱۷۱۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مجموعه کاروانسرای آهوان یکی از بناهای مهم مسیر جاده ابریشم و از جاهای دیدنی سمنان محسوب می‌شود. این مجموعه دارای دو کاروانسرای سنگی و آجری است که از یکدیگر صد متر فاصله دارند. فاصله زمانی ساخت این دو کاروانسرا به ۱۰۰۰ سال می‌رسد. کاروانسرای سنگی متعلق به دوران پیش از اسلام و زمان ساسانیان در تاریخ ۱۴ تیرماه ۱۳۶۶ به شماره ۱۷۲۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و کاروانسرای آجری متعلق به دوران صفویان در تاریخ اردیبهشت ۱۳۵۶ به شماره ۱۳۷۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این مجموعه کاروانسرا در ۴۲ کیلومتری شرق شهر سمنان قرار گرفته است.
کاروانسرای میاندشت میامی با قدمتی ۴۰۰ ساله مربوط به دوره صفوی - دوره قاجار به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرای ایرانی در فاصله ۴۰ کیلومتری شرق میامی قرارگرفته است و این اثر در تاریخ ۱۴ شهریور ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۴۳۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
با اجرای سیاست توسعه متوازن گردشگری در پهنه استان پهناور سمنان در سال‌های اخیر، ثبت شش کاروانسرای استان سمنان در فهرست جهانی یونسکو می‌تواند نقش مهمی در توسعه پایدار استان ایفا کند و این ثبت شروعی برای حفاظت ویژه از کاروانسراهای استان سمنان و تبدیل آن‌ها به‌عنوان مقصد گردشگری و پژوهشی برای محققان، پژوهشگران، گردشگران ایرانی و خارجی است.
ثبت جهانی نتایج زیادی دارد و حتماً باید از دستاوردهای ثبت جهانی آثار استفاده کرد. به‌عنوان مثال آثاری را که ثبت جهانی شده‌اند می‌توان به‌عنوان مظاهر جذب گردشگر و نماد تاریخ و هویت ایران اسلامی معرفی کرد.
ثبت جهانی نقشی مهم در انعکاس هویت، اصالت و ریشه یک کشور دارد و علاوه بر آن گردشگران خارجی برای انتخاب مقصد گردشگری به آثار معرفی‌شده از سوی یونسکو به‌عنوان یک مرجع معتبر مراجعه می‌کنند و ورود نام یک استان و کشور در فهرست ثبت جهانی، فرصت و شانس جذب گردشگر خارجی را افزایش می‌دهد. ثبت جهانی این آثار ارزشمند تاریخی که نماد تفکر والای فرهنگی و اقتصادی نیاکان است می‌تواند به معرفی جهانی استان سمنان شود. امید می‌رود تا با افزایش روند ثبت ملی و جهانی آثار تاریخی ضمن حفاظت از کالبد و تزئینات این آثار ارزشمند که نماد فرهنگ و هنر والای نیاکان است، بتوانیم به توسعه اقتصاد محلی نیز دست یابیم، زیرا معتقدیم همه مردم جوامع محلی در مناطق مختلف استان این حق رادارند تا از مواهب صنعت پاک گردشگری بهره‌مند شوند.
احیای کاروانسراها و ثبت ملی و ثبت جهانی آن‌ها از جنبه‌های مختلف می‌تواند به توسعه مناطق مختلف استان از سه منظر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی منجر شود. به‌گونه‌ای که وجود این کاروانسراها در جاذبه‌های مختلف و احیای آن‌ها در قالب اقامتگاه سنتی، مراکز فروش صنایع‌دستی و مواردی از این دست می‌تواند به افزایش تردد گردشگران در محدوده این آثار تاریخی شود؛ از سوی دیگر احیای این مجموعه‌های تاریخی ضمن حفاظت از مواریث ارزشمند فرهنگی می‌تواند به توسعه گونه‌های گردشگری به‌ویژه گردشگری فرهنگی و گردشگری طبیعت‌گردی منجر شود و این در حالی است که بسیاری از این کاروانسراها در مسیرهای جاده‌ای و در اقلیم‌های گوناگون طبیعی اعم از کویر، دشت واقع‌شده و همین نکته باعث می‌شود گردشگران علاقه‌مند به گونه‌های سفرهای از این دست به این مجموعه‌های تاریخی جذب شوند.
در استان سمنان غیر از این شش کاروانسرا، جنگل ابر و بخشی از راه‌آهن سراسری دو اثر دیگری هستند که در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند و در معرفی این استان به گردشگران داخلی و خارجی نقش مؤثری دارند.
صنعت گردشگری رشد اقتصادی، اشتغال‌زایی و ... را به همراه دارد که همگام با شعار سال است و باید جهانی اندیشد و استانی عمل کرد و از توان‌های بین‌المللی برای پیش برد اهداف و توسعه گردشگری استان بهره برد، پس آنچه نباید از ذهن‌ها دور بماند برنامه‌ریزی به‌منظور بهره‌برداری بهینه از امتیاز ثبت آثار تاریخی و طبیعی استان سمنان در فهرست میراث جهانی است.
انتهای پیام/
نظر شما