آیین‌های محرم در زنجان/ از تعزیه خوانی در تکیه ارمغانخانه تا دسته زینبیه

آیین و مراسم محرم به عنوان میراث ناملموس ایران در فهرست آثار ملی قرار گرفته است. مردم زنجان سال‌هاست که در روزهای هشتم، نهم، دهم و یازدهم محرم مراسم ویژه‌ای را برگزار می‌کنند، این مراسم آن قدر با شکوه هستند که مردم را از شهرهای مختلف به زنجان می‌کشانند تا نظاره‌گر سوگواری زیبای زنجانی‌ها در ایام محرم باشند.

میراث آریا: ریسه‌بندی معابر اصلی، تعویض پرچم‌های الوان و نصب پرچم‌های سیاه در روی پل‌ها و میادین، نصب بنر با مضمون آیات و روایات و سخنان ائمه و بزرگان دین پیرامون فلسفه قیام امام حسین (ع) در راستای آذین‌بندی شهر به مناسبت ماه محرم است. 

بزرگ‌ترین دسته‌های عزاداری در همین روزها به راه می‌افتد. در این روز جمعیت کثیری از مردم به خیابان‌های شهر می‌آیند و در گروه‌های بزرگ چند هزار نفری از حسینیه اعظم زنجان به سمت امامزاده ابراهیم (ع) حرکت می‌کنند.  

در این آیین‌ها عاشقان اباعبدالله با قرار دادن تشت آب در چهار گوشه مساجد و مداحی برای امام حسین (ع) و شهدای کربلا، آغاز رسمی ایام سوگواری ماه خون و شهادت را اعلام می‌کنند. از طرفی حرکت دسته‌های سینه و زنجیرزنی هیات‌های مختلف در معابر عمومی که از اولین روز ماه محرم آغاز می‌شود در روزهای تاسوعا، عاشورای و عصر یازدهم محرم حسینی به اوج می‌رسد. 

در تاسوعا و عاشورا، آیین‌های عزاداری و سوگواری برخلاف دهه اول محرم قبل از ظهر آغاز می‌شود و مردم سیاهپوش با حضور در اماکن مقدس و پیوستن به صفوف عزاداران، شور و حال خاصی را به این آیین‌ها می‌بخشند. 

آیین‌های محرم در زنجان/ از تعزیه خوانی در تکیه ارمغانخانه تا دسته زینبیه

برگزاری همایش شیرخوارگان

از جمله مراسمی که هرساله در زنجان برگزار می‌شود. این مراسم که روز به روز بر عظمت آن افزوده می‌شود، با حضور نوزادانی است که لباس‌های متحدالشکل بر تن دارند و به یاد خردسال‌ترین شهید کربلا حضرت علی اصغر (ع) برگزار می‌شود. در این مراسم کودکان لباس‌های متحدالشکل سبز رنگ بر تن و پیشانی‌بند یا صاحب‌الزمان بر پیشانی  دارند. 

آیین‌های محرم در زنجان/ از تعزیه خوانی در تکیه ارمغانخانه تا دسته زینبیه

هشتم محرم

در عصر هشتم محرم، دسته‌های عزاداری در این حسینیه برپا می‌شود و جمعیت عظیمی از مردم را برای عزاداری راهی این حسینیه می‌کند. در این مراسم دسته عزاداری از حسینیه اعظم زنجان به سمت امامزاده سید ابراهیم حرکت کرده و در طول مسیر،  عزاداری می‌کنند. برای اجرای این مراسم، از نقاط مختلف ایران به زنجان، سفر می‌کنند و تعداد حاضران در دسته را تا ۵۰۰ هزار نفر گزارش کرده‌اند. 

از دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان به‌عنوان بزرگ‌ترین تجمع عزاداری امام حسین (ع) در ایران یاد می‌شود که به یاد و احترام حضرت ابوالفضل‌العباس (ع) برگزار می‌شود و این روز در تقویم سوگواری محرم زنجان  «یوم‌الابوالفضل و یوم‌العباس» نامیده شده است که عزداران زیادی از جای جای ایران اسلامی و سایر کشورها در آن حضور می‌یابند. این مراسم را بزرگترین دسته عزاداری در ایران می‌دانند و در ۱۵ دی ۱۳۸۷ش، به عنوان دهمین میراث معنوی ایران ثبت شده است

در جریان این مراسم، اشعاری چون «یل یاتار طوفان یاتار، یاتماز حسینین پرچمی»، «هانسی گروهین بئله مولاسی‌وار - شیعه‌لرین حضرت عباسی وار»، «من ابوالفضلم علمدار قیام، پیرو خط حسینم والسلام، هیهات من‌الذله» و «ای درس بصیرت ویرن عالملر عباس» به صورت هم‌خوانی، خوانده می‌شود. 

مراسم شیرخوارگان حسینی | نهم محرم

این مراسم در سوگ حضرت علی اصغر، طفل شش ماهه امام حسین (ع) برگزار می‌شود. در این مراسم جمعیت زیادی از بانوان شهر همراه با نوزادان خود در مراسم حسینیه اعظم شرکت می‌کنند. آن‌ها به نوزادان خود لباسی مشابه لباس حضرت علی اصغر در روز عاشورا می‌پوشانند و به سوگواری می‌پردازند. این مراسم صبح روز نهم محرم (تاسوعا) برگزار می‌شود. 

گهواره گردانی در مراسم شیرخوارگان

در حین اجرای مراسم شیرخوارگان، گهواره‌ای مزین شده به نام حضرت علی اصغر (ع) نیز وجود دارد که بانوان به ویژه آنان که فرزندی ندارند آن را دست به دست می‌چرخانند و دعا می‌کنند تا خداوند فرزندی به آن‌ها هدیه دهد و در سال‌های بعد با فرزندشان در این مراسم شرکت کنند. 

آیین‌های محرم در زنجان/ از تعزیه خوانی در تکیه ارمغانخانه تا دسته زینبیه

تعزیه خوانی در تکیه ارمغانخانه | دهم محرم

تکیه ارمغانخانه یکی از مهم‌ترین تکیه‌های شهر زنجان است که در آن مراسم تعزیه خوانی به ویژه در روز عاشورا اجرا می‌شود. این تکیه در میدان حر، خیابان امام حسین شهر زنجان قرار دارد. مراسم تعزیه‌خوانی در تکیه حسینی ارمغانخانه زنجان قدمتی ۴۰۰ساله دارد که در سال ۸۹ به ثبت معنوی کشور رسیده است، این مراسم باشکوه و بی‌بدیل در روزهای محرم با حضور خیل عاشقان از شهرهای مختلف کشور برگزار می‌شود و بنا بر گفته مسوولان بیش از ۱۰۰ هزار بازدید کننده دارد. مراسم عزاداری و تعزیه‌خوانی در تکیه حسینی ارمغانخانه یکی از معروفترین تعزیه‌خوانی‌های ایران است این مراسم از اول تا چهاردهم محرم و از اربعین تا بیست و هشتم صفر برگزار می‌شود؛ آوازه تعزیه‌خوانی در ارمغانخانه در ایام محرم به نقاط مختلف کشور رسیده و گفته می‌شود در طول اجرا بیش از ۱۵۰ هزار نفر بازدیدکننده دارد. 

آیین‌های محرم در زنجان/ از تعزیه خوانی در تکیه ارمغانخانه تا دسته زینبیه

دسته زینبیه دهم محرم

دسته زینبیه زنجان جزو قدیمی‌ترین مراسمات عزاداری زنجانی هاست که از محل مسجد زینبیه در محله زینبیه آغاز می‌شود و چند صد هزار نفر در این مراسم شرکت می‌کنند، میزان نذور نقدی و قربانی‌های مسجد زینبیه اعظم زنجان بعد از حسینیه اعظم زنجان در تمام کشور بی‌نظیر است و نشان از ارادت قلبی مردم شهر به این مراسم باشکوه دارد. 

همزمان با روز عاشورای حسینی مراسم عزاداری مردم پایتخت شور و شعور حسینی به اوج خود می‌رسد و فضای شهرها و روستاهای استان آکنده از غم و اندوه می‌شود. 

شبیه خوانی، برپایی محفل قرآنی، قرائت زیارتنامه عاشورا، طبخ و پخش انواع غذا از جمله حلوا، حلیم، شله زرد، عدس پلو، شیربرنج و قیمه پلو بین مردم و توزیع آب، شربت و شیر به یاد تشنه لبان صحرای نینوا توسط خردسالان از دیگر سنت‌های مرسوم مردم استان در روز عاشوراست. 

مردم سوگوار این استان همچنین در روز عاشورا با اجتماع در تکایا، مساجد و اماکن متبرکه، نماز ظهر عاشورا را به یاد آخرین نماز و راز و نیاز سید الشهدا در صحرای کربلا اقامه می‌کنند. 

آیین‌های محرم در زنجان/ از تعزیه خوانی در تکیه ارمغانخانه تا دسته زینبیه

سیزدهم محرم

یکی از مراسم مهم دیگر ایام سوگواری شهدای کربلا که در این مکان برگزار می‌شود، عزاداری سیزدهم محرم است که با روز سوم شهادت حضرت امام حسین (ع) و شب شهادت امام زین العابدین (ع) همزمانی دارد، در این روز مردم زنجان با اجتماع گسترده خود در حسینیه اعظم و زینبیه این شهر به سوگواری می‌پردازند. یکپارچگی و هماهنگی، یکی از ویژگی‌های دسته‌های عزاداری در زنجان طی برگزاری این مراسم است. سالانه بیش از ۲۰۰ هزار عزادار از نقاط مختلف کشور در این مراسم شرکت می‌کنند.

انتهای پیام/

کد خبر 1404040800109
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha