میراث فرهنگی قربانی خاموش توسعه ناپایدار نشود

رییس پژوهشگاه ابنیه و بافت‌های تاریخی با اشاره به توسعه نامتوازن در کشور گفت: میراث فرهنگی ایران قربانی خاموش توسعه ناپایدار است.

به گزارش میراث آریا، سلسله نشست‌های علمی میراث و گردشگری که به مناسبت روز جهانی بناها ‌و محوطه‌های تاریخی که صبح امروز در پژوهشگاه میراث فرهنگی با بیان این که واژه درگیری شامل درگیری‌های مختلف مانند درگیری مسلحانه و ‌جنگ بین کشورهاست یا جنگ‌های داخلی که منجر به تخریب بناها ‌و محوطه‌های تاریخی می‌شود، اظهار کرد: با توجه به شعار ایکوموس شامل میراث در معرض خطر، بلاها و درگیری‌ها، درگیری‌های سیاسی و اجتماعی مثل اعتراضات باعث می‌شود بناها آسیب ببینند، درگیری‌های بین‌المللی سیاسی اجتماعی باعث می‌شوند دسترسی به فناوری‌های به‌روز و مسایل مالی کمتر شود.

او افزود: عدم تفاهم بین نهادهای دولتی و غیردولتی از چالش‌های حوزه تخصصی ماست که مسائلی مانند ضعف قوانین و آسیب به میراث فرهنگی را به دنبال دارد به طوری که گاهی امروز در سایه بی‌برنامگی و درگیری نهادها، میراث فرهنگی آسیب می‌بیند.

این پژوهشگر با بیان این که توسعه نامتوازن در مقابل سنت قرار گرفته و منجر به نابودی بناهای ارزشمند می‌شود، تصریح کرد: میراث فرهنگی ایران قربانی خاموش توسعه ناپایدار است و مصداق آن می‌تواند به خشک شدن زاینده‌رود اشاره کرد.

او با اشاره به مصادیق دیگری همچون خروج ساکنین از بافت‌های تاریخی مانند شهر کرمان و دیگر مباحث مشابه به نقش پژوهشگاه در بررسی و آسیب شناسی اشاره کرد و گفت: پژوهشگاه میراث فرهنگی، نقش محوری در حفاظت از میراث ایفا می‌کند، مستندسازی و مستندنگاری آثار هم از اقدامات کلیدی است که منجر به گردآوری بانک اطلاعاتی موثری می‎شود.

کرمانی از دستورالعمل‌های جهانی در راستای حفاظت از میراث فرهنگی یاد و تصریح کرد: کنوانسیون لاهه برای حمایت از اموال فرهنگی در صورت درگیری مسلحانه تشکیل شد که البته درگیری‌ها و بلایای طبیعی را هم مورد توجه قرار داد.

او با اشاره به وظایف پژوهشگاه شامل آموزش نیروهای متخصص و انتشار کتاب‌ها و مقالات فنی و تخصصی با این چالش‌ها و بحران‌ها تصریح کرد: همکاری با نهادهای داخلی و بین المللی و تدوین برنامه‌هایی برای انتقال دانش و تجربیات گران‌سنگی مانند ارگ بم کرمان پس از زلزله، جزو این موارد است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: میراث فرهنگی نه فقط یادگار گذشته بلکه سرمایه آینده ماست و هویت نسل‌های آینده ما را شکل می‌دهند.

مشکلات  فرهنگی کشور به زمان ادغام این سازمان برمیگردد 

محمدحسن محب‌علی که به مناسبت روز جهانی بناها ‌و محوطه‌های تاریخی با بیان این که مشکلات سازمان میراث فرهنگی از زمان ادغام شدن هر سه سازمان میراث فرهنگی، ایرانگردی و جهانگردی و سازمان صنایع دستی به وجود آمد، اظهار کرد: من معتقدم که این سه دستگاه باید باهم ارتباط داشته باشند اما نباید ادغام می‌شدند چرا که شاید از نظر موضوعی به هم ارتباط دارند اما وظایف آن‌ها و فرایند مدیریت آن‌ها متفاوت است.

او با بیان این که سیاسی بازی در انتصاب مدیران در سال‌های گذشته منجر به ضعیف شدن بدن نیروی انسانی این دستگاه شده است، گفت: متاسفانه در سالهای گذشته برخی از مسائل سیاسی داخلی روی این حوزه اثرگذار بوده است.

این فعال میراث فرهنگی با اشاره به کاهش فعالیت و حیات کارگاه‌های میراثی در کشور گفت: این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته دنیا شهرداری‌ها در قبال میراث فرهنگی و حفاظت و مرمت و همچنین سرمایه‌گذاری در این حوزه اهتمام دارند.

او با بیان این که معتقد است جدایی پژوهشگاه میراث فرهنگی از بدنه وزارت میراث فرهنگی آسیب‌های خاص خود را داشت، تصریح کرد: پژوهشگاه سر و وزارت میراث فرهنگی بدنه این نهاد سیاستگذار بوده است و من معتقدم که امروزه این جدایی منجر شده که این حوزه تضعیف شود.

محب علی افزود: این در حالی است که اگر پژوهشگاه بتواند در کشور شامل شعبه و زیرمجموعه باشد و نمایندگان خود را در استان‌ها داشته باشد میتواند فعالیت مستقل خود را ادامه دهد و میراث فرهنگی را حفاظت کند. او با بیان این که مرمت و حفاظت از میراث فرهنگی رونق گردشگری را نیز به همراه دارد، تصریح کرد: بی‌اهمیتی به میراث فرهنگی و بی‌برنامگی به این حوزه منجر خواهد شد که تا ۲۰ سال اینده با سرعت قبال توجهی میراث فرهنگی حذف شود.

حسین رایتی مقدم مدیرکل اسبق حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی با اشاره به این که باید همه دستگاه‌ها و عموم مردم در قبال میراث فرهنگی احساس مسئولیت کنند، گفت: فقط میراث فرهنگی مسئول حفاظت نیست باید به گونه‌ای در جامعه احساس مسئولیت ایجاد کرد که همه مسئولیت حفاظت را برعهده داشته باشند. 

او با اشاره به اهمیت کنوانسیون لاهه و تصویب آن در راستای حفاظت از میراث فرهنگی اظهار کرد: توصیه‌های مهم کنوانسیون متوجه تمام دستگاه‌های کشور می‌شود که برخی از اعضای آن شامل شخصیت های برجسته باستان شناسی، موزه‌ها، ارتش و سپاه، وزارت امور خارجه، کارشناسان بین‌المللی، سازمان محیط زیست و دیگر موارد می‌شود. 

این فعال عرصه میراث فرهنگی با بیان این که گفته شده که خانه سعدی در شیراز در معرض تخریب طرح توسعه است، گفت: فردی مانند سعدی در قرن هفدهم میلادی، چنان تاثیرگذار در ادبیات اروپا بوده که گلستان و بوستان سعدی در همان قرن به فرانسه ترجمه شد و در فضای رمانتیک فرانسه غوغا کرد و فرانسوی‌ها تحت تاثیر سعدی آثار متعددی نشر دادند که نمونه این نویسندگان ویکتور هوگو بود. 

او به تاثیرگذاری رییس جمهور فرانسه که نامش را پدرش با همین ذهنیت سعدی گذاشته بود، تصریح کرد: یکی از پسران کارنو به نام سعدی نیز قانون ترمودینامیک جهان را پیشنهاد داد که این مهم نشان می‌دهد سعدی در این قرن تاثیرگذار بوده است. 

علت بلایا و مسایل میراث ساختار سیاسی اجتماعی جامعه است 

عادل فرهنگی از پیشکسوتان میراث فرهنگی نیز با بیان این که واژگان میراث در معرض خطر و بلایا و درگیری‌ها حتی برخی از بلایای طبیعی نتیجه دخالت بشر است، گفت: من معتقدم که برخی از این مسائل و علت ایجاد این ساختار مربوط به ساختار جامعه و برنامه‌ریزی سیاستگذاران این کشورهاست. 

او با اشاره به این که میراث فرهنگی سرمایه است و قابل مصرف کردن نیست، تصریح کرد: برخی از عوامل و مسائلی که در میراث فرهنگی وجود دارد از درون این ساختار قابل حل شدن نیست چون این عوامل به ساختار سیاسی و اجتماعی گره خورده است و ارتباط ما با جهان را نشان می‌دهد. 

این معمار با اشاره به این که جنگ‌ها و درگیری‌های کشورهای اروپایی گفت: لوایح و منشورهای شکل گرفته ناشی از این است که انسان‌ها یاد گرفتند در صلح، چگونه برای محافظت از میراث فرهنگی در برابر جنگ چه کنند. 

او با بیان این که حفاظت و شناخت میراث فرهنگی و اهمیت به آن‌ها نباید وابسته به افراد باشد، اظهار کرد: میراث فرهنگی مرهون افراد بزرگی در عرصه خدمت است اما ما نباید میراث فرهنگی را وابسته به افراد کنیم بلکه باید ساختار حفاظت محور شود.

انتهای پیام/

کد خبر 1404012703656
دبیر مهدی نورعلی

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha