به گزارش میراث آریا محمد ثابت اقلیدی نوشت: میراث‌فرهنگی در مفهوم گسترده آن، نه‌فقط مجموعه‌ای از آثار تاریخی و موزه‌ای، بلکه حافظه زنده ملت‌هاست. این میراث، به شکل‌های گوناگون در هنر، معماری، آیین‌ها، زبان، صنایع‌دستی و حتی در سبک زندگی جاری است و حفظ آن، نیازمند مراقبتی فراتر از حفاظت فیزیکی است. در این میان، رسانه‌ها و خبرنگاران، به‌عنوان چشم بیدار جامعه، نقشی حیاتی در صیانت، آگاه‌سازی و گفتمان‌سازی ایفا می‌کنند.

رسانه؛ ستون پنهان پایداری فرهنگی

در ادبیات توسعه فرهنگی، رسانه‌ها رکن چهارم دموکراسی نامیده شده‌اند؛ اما در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری، آن‌ها را می‌توان رکن اولِ آگاهی و حساسیت عمومی دانست. خبرنگارانی که از عمق تاریخ می‌نویسند، درد فرسودگی بناها را فریاد می‌زنند، آیین‌های فراموش‌شده را بازگو می‌کنند و هنرهای بومی را از غبار فراموشی بیرون می‌کشند، در حقیقت حافظان نامرئی فرهنگ‌اند.

بررسی روند رسانه‌ای در دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که بسیاری از کمپین‌های مردمی، توقف پروژه‌های مخرب یا حتی ثبت جهانی برخی آثار، نتیجه‌ی انعکاس دقیق، حرفه‌ای و دلسوزانه خبرنگارانی بوده که بی‌هیاهو، اما مؤثر قلم زده‌اند.

روایت‌گری، شکل نوین حفاظت

حفاظت از میراث‌فرهنگی، تنها در گرو بودجه و مرمت نیست. تثبیت در حافظه عمومی، مهم‌ترین و پایدارترین نوع حفاظت است. آنچه رسانه‌ها روایت می‌کنند، به باور جمعی و حساسیت عمومی شکل می‌دهد. هر گزارش، مستند، یادداشت یا حتی پست خبری درباره‌ی یک اثر، آیین یا چهره فرهنگی، گامی در جهت ماندگاری آن در ذهن و دل جامعه است.

خبرنگاران، با درک این مسئولیت، به‌جای عبور سطحی از رخدادها، ژرف‌نگرانه به تحلیل زمینه‌های فرهنگی می‌پردازند. آن‌ها وجدان بیدار تاریخ‌اند؛ از هشدار درباره تخریب خانه‌های قاجاری گرفته تا روایت از کوچ صنایع‌دستی از شهرها، همه نشانه‌هایی است از حس مسئولیت فرهنگی رسانه.

خبرنگاران؛ شریک توسعه گردشگری فرهنگی

گردشگری در ایران، بیش از آن‌که اقتصادی صرف باشد، ابزار بازشناسی فرهنگ و ارتباط ملل است. خبرنگاران، از دهه‌های گذشته تا امروز، نقش اصلی در معرفی مقاصد کمتر دیده‌شده، مقابله با تخریب‌های زیست‌محیطی و گسترش مفهوم گردشگری مسئولانه را ایفا کرده‌اند.

در حوزه صنایع‌دستی نیز، رسانه‌ها نقش بی‌بدیلی دارند. معرفی هنرمندان، بازارهای بومی، مشکلات صادرات، کیفیت مواد اولیه، آموزش هنرهای سنتی و روایت از زنان و مردانی که چراغ این هنرها را زنده نگه داشته‌اند، همگی با واسطه‌گری خبرنگاران به آگاهی عمومی راه یافته‌اند.

تهران؛ حافظه‌ای زنده، نیازمند روایت مستمر

استان تهران، فراتر از پایتخت سیاسی و اقتصادی کشور، یکی از غنی‌ترین عرصه‌های میراثی و گردشگری ایران است. از کاخ‌های پهلوی گرفته تا خانه‌های تاریخی، از موزه‌های تخصصی تا آیین‌های قومیِ شهروندان مهاجر، همه در این کلان‌شهر جریان دارد. با این حال، تراکم مسائل شهری و شتاب تحولات، همواره خطر فراموشی و تخریب را پررنگ‌تر کرده است.

در چنین شرایطی، نقش خبرنگاران بیش از پیش حیاتی است. رسانه‌های تهرانی نه‌تنها ویترین ملی روایت‌اند، بلکه می‌توانند با هوشمندی و پیگیری، حافظان واقعی هویت فرهنگی این کلان‌شهر باشند. آنان که یک گذر قدیمی را از سایه برج‌ها بیرون می‌آورند یا از هنرمندی گمنام در جنوب شهر گزارش تهیه می‌کنند، فراتر از خبرنگار، نقش یک کنش‌گر فرهنگی را ایفا می‌کنند.

روز خبرنگار، روز پاسداشت فرهنگ

۱۷ مرداد، فقط گرامی‌داشت یک روز نیست؛ بلکه یادآوری رسالت بزرگ خبرنگارانی است که در مسیر پرچالش فرهنگ، با قلمی پرتوان، ذهنی ژرف‌نگر و دلی دغدغه‌مند گام برمی‌دارند. آنان که فراتر از بازتاب خبر، صدای تاریخ، آیین، هنر و مردم‌اند.

از این‌رو، این روز فرصتی است برای سپاس از همه خبرنگاران حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی که سال‌هاست در خط مقدم فرهنگ ایستاده‌اند. آنان که با هر گزارش، چراغی از آگاهی روشن می‌کنند، ذهنی را بیدار و مسئولیتی را متولد می‌سازند.

باشد که این تلاش‌های صادقانه، بیش از گذشته مورد حمایت قرار گیرد و خبرنگاران، با فراغ بال، در مسیر حفظ و اعتلای فرهنگ این سرزمین گام بردارند.