هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی ایران با اشاره به باور کهن مردم ایران در خصوص نقش آب در پاک کنندگی در گفت‌وگو با خبرنگار میراث‌آریا اظهار کرد: همان‌گونه که می‌دانیم، در ایران باوری کهن وجود دارد که آب پاک کننده است. با این باور حتی آب می‌تواند پاک کننده گناه باشد. مثلا غسل توبه، یکی از شواهد این نوشته و باور است.

او با تاکید بر اینکه آب از دیرباز برای ایرانیان تا بدانجا اهمیت داشته که جزئی از باورهای استوار درمیان اقوام ایرانی است، یادآور شد: این باور امروزه در جلوه‌های مدرن زندگی ایرانی نیز رسوخ پیدا کرده و بخوبی شایان نگرش است. باور پاک شدن روح با آب به وقت توبه، در سینمای امروز ایران که حاصلی از مدرنیته و تمدن نوین است، به شکل‌های جالب تصویری کشیده شده، به‌گونه‌ای که به هنگام تغییر شخصیت درونی آدم‌های فیلمنامه، از نماهایی چون دوش گرفتن شخصیت، زیر باران راه رفتن، در آب فرورفتن، یا برای پاشیده شدن آب استفاده می‌شود که این خود گونه‌ای همسو شدن هنر نو با باورهای کهن مردمی است.

جاوید، احترام به آب، تقدس آب و پرهیز از نیالودن آن را ریشه‌ای بس دیرینه در ایران دانست و گفت: اسناد باستانی، به انسان فهمانده‌اند که آب دارای احساس است. پس آزردن آب، نخست آلودن آن است و دوم استفاده نابجای از آب، مثل آسیبی که ورود فاضلاب‌های مختلف به نهرها و رودخانه‌ها و دریاها می‌زنند و یا آمیختگی آب با سموم و آلاینده‌های دیگر.

پژوهشگر موسیقی نواحی و آیینی ایران تاکید کرد: اگر آب زلال آزرده شد دیگر نمی‌توان آن را به مصرف رساند، چون پالایش هزینه‌بردار آن هم نمی‌تواند آن را به حد خوردن دوباره برساند، پس امروزه بشر بربخش بزرگی از حیات جفا می‌کند بی‌آنکه به نتیجه کار بیاندیشد.

او با اشاره اینکه پالایش آب رفع بیماری از آب است و انسان امروزین با همه پیشرفت‌هایش در سالم سازی آب‌های بازیافتی موفقیت زیادی نداشته است، تصریح کرد: پس پند نیاکان را باید جدی بگیریم و آن را نیازاریم، چون زنگ خطری را پژوهشگران در سال ۱۳۸۲ به صدا درآوردند که کمتر گوش شنوایی پیدا کرد، و آن این بود که براساس آخرین آمار آن سال، تهرانی‌ها به اندازه چهار برابر حجم آب سد کرج درطول سال آب را آلوده می‌کنند و این فاجعه‌انگیزترین مصائبی است که ایرانیِ وارثِ احترام گذاردن به آب پدید آورده است.

هوشنگ جاوید در ادامه به آب در فرهنگ مردم ایران اشاره کرد و گفت: آب بدلیل زاینده‌ی ذاتی خود، برای زنان در تمام اقوام، همذاتی شده است که با آن می‌شود درد دل کرد، مانند دوبیتی بیرجندی «امروز هوا به رنگ مژگونِ مویه / هرجا که روی، داغ تو برجونِ مویه / هرجا که روی آب روون پیش آیه / او آب رِوون، دیده‌ی گریون مویه»، چون آب همدم زنان برای زدودن غم‌هایشان است، برای همین آیین‌های ‌ویژه‌ای هم به تبع این باور پدید آمده است مانند آیین لَه لَه خوانی در میان ترکمن‌های ایران، که در شب‌های بدر ماه برلب چشمه یا چاه و یا کنار رودی قرار می‌گرفتند و غم‌های خودشان را با سرایش شعری فی‌البداهه می‌سرودند و به جان آب می‌سپردند تا بر اساس باور کهن صدایشان سوار براسب امواج آب به مقصدی در دوست‌ها برسد.

انتهای پیام/