از ورق مس تا اشتغال پایدار؛ روایتی از آموزش و تولید صنایع‌دستی

در کارگاه فاطمه مرواریدنژاد، هر ورق مس به داستانی زنده بدل می‌شود؛ داستانی از هنر، صبر و خلاقیت زنی که قلم‌زنی را نه تنها به مهارت، بلکه به مسیر اشتغال و آموزش تبدیل کرده است. او با هر اثر، فرهنگ و تاریخ ایران را بازتعریف می‌کند و پل ارتباطی میان نسل جدید هنرجویان و دنیای حرفه‌ای صنایع دستی می‌سازد.

میراث‌آریا: در دل استان البرز، جایی که کوه‌ها و دشت‌ها با هم پیوند خورده‌اند، هنر ایرانی در دستان فاطمه مرواریدنژاد جان می‌گیرد. او صنعتگر و مدرس حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، با دستان پرتوان و ذهن خلاق خود ورق‌های مس را به آثاری تبدیل می‌کند که هم زیبایی بصری دارند و هم روایتگر تاریخ و فرهنگ ایران هستند.

کارگاه مرواریدنژاد در حاشیه شهر کرج، کوچک اما پرانرژی است. ابزارها، قلم‌ها و ورق‌های مس، هر یک داستانی از صبر و دقت را روایت می‌کنند و فضای کارگاه سرشار از شور و خلاقیت است.

مرواریدنژاد در گفت‌وگو با میراث آریا با اشاره به اولین روزهای علاقه‌مندی خود به هنر قلم‌زنی، اظهار کرد: علاقه من به قلم‌زنی از سال ۱۳۸۳ آغاز شد. همزمان با تحصیل دانشگاهی، به این هنر علاقه‌مند شدم و تصمیم گرفتم این حرفه را جدی دنبال کنم. دوره‌های آموزشی کوتاه را گذراندم و پس از مدتی، اولین کارگاه خود را در شهرستان دزفول استان خوزستان راه‌اندازی کردم و در کنار تولید محصول آموزش هنرجویان را در چارچوب کارهایم قرار دادم.

این هنرمند رشته قلمزنی گفت: ورود من به آموزش نه فقط به دلیل علاقه به هنر، بلکه به این دلیل بود که بسیاری از علاقه‌مندان دسترسی به آموزش مناسب نداشتند. آموزش برای من یک عشق بود. دیدن تغییر زندگی هنرجویان و توانمندسازی آنها بزرگ‌ترین انگیزه من است.

او بیان کرد: پس از چند سال فعالیت در خوزستان در سال ۱۳۹۳، به استان البرز آمدم و فعالیت‌های آموزشی و تولیدی خود را در شهرستان‌های ساوجبلاغ، نظرآباد، چهارباغ و کرج توسعه دادم.

مرواریدنژاد تصریح کرد: طی این سال‌ها حتی در دانشگاه علم و فرهنگ تهران تدریس داشتم و با سازمان زندان‌ها و مراکز توانبخشی کهریزک همکاری کردم. این تجربیات نشان داد آموزش، به ویژه آموزش رایگان، می‌تواند مسیر زندگی هنرجوها را تغییر دهد و اشتغال و بیمه تأمین اجتماعی را برای آنها فراهم کند.

این هنرمند ادامه داد: تا امروز بیش از ۱۵۰۰ هنرجو آموزش داده‌ام. این آموزش‌ها شامل دوره‌های رایگان، خصوصی و دوره‌های برگزار شده با ارگان‌ها بوده است. بسیاری از این هنرجویان اکنون وارد بازار کار شده‌اند، بیمه شده‌اند و برخی حتی کارگاه خودشان را راه‌اندازی کرده‌اند. محصولات برخی از آنها نیز به کشورهای ترکیه، سوئد، گرجستان، عربستان و آمریکا صادر شده است.

مرواریدنژاد درباره نحوه ارتباط با هنرجویان افزود: ارتباط من با هنرجوها هیچ‌گاه قطع نمی‌شود. حتی بعد از پایان دوره، اگر سفارش داشته باشند یا طرح جدید بخواهند، همراهی می‌کنم و رفع اشکال می‌کنم. برخی هنرجویان کارها را در خانه انجام می‌دهند، برخی در کارگاه من و برخی در نمایشگاه‌ها و اردوهای آموزشی خارج از استان شرکت می‌کنند. این ارتباط مستمر باعث می‌شود اعتماد به نفس پیدا کنند و به بازار کار وارد شوند.

چالش‌های حرفه‌ای

او گفت: چالش‌های ما چند محور دارد. مهم‌ترین آنها تهیه مواد اولیه است. نوسانات قیمت دلار و مس باعث می‌شود قیمت‌ها ثبات نداشته باشد. بارها پیش آمده که سفارشی را با قیمت مشخص قبول کرده‌ایم اما هنگام تحویل، قیمت مواد اولیه دو یا سه برابر شده و مشتری پاسخگو نبوده است. تولیدکنندگان نیاز دارند بتوانند مواد اولیه را با قیمت ثابت یا تخفیف مناسب تهیه کنند تا تولید و بازار پایدار شود.

مرواریدنژاد تصریح کرد: مشکل دیگر محدودیت تسهیلات و وام‌های تولید است. چند سال پیش وامی به مبلغ ۱۰ میلیون تومان با بهره چهار درصد دریافت کردم، اما چون یکبار از این امکان استفاده کرده‌ام، دیگر نمی‌توانم چنین وامی بگیرم. تولیدکنندگان نیاز دارند بتوانند مواد اولیه را با قیمت ثابت یا تخفیف مناسب تهیه کنند تا تولید و بازار پایدار شود.

مرواریدنژاد درباره امنیت کارگاه و محیط کار نیز بیان کرد: امنیت یکی از بزرگترین نگرانی‌هاست، به ویژه برای یک زن تولیدکننده در حاشیه شهر. ما نیاز به مکان‌های دائمی و امن داریم تا بتوانیم بدون استرس کار کنیم.

او اضافه کرد: همچنین فروش محصولات نیز یکی از چالش‌های اصلی است. وقتی تولیدکننده در حاشیه شهر فعالیت می‌کند، شناخته نمی‌شود و دسترسی مشتری سخت است. اگر مکان مشخص و دائمی برای کارگاه‌ها و نمایشگاه‌ها وجود داشت، هم امنیت و هم فروش آسان‌تر می‌شد. نمونه موفقی مثل مرکز صنایع دستی سرای سعدالسلطنه قزوین وجود دارد که تولیدکنندگان در آنجا معرفی شده و محصولاتشان بدون واسطه به مشتری می‌رسد.

مرواریدنژاد افزود: درخواست من از مسئولان این است که مکان‌های دائمی و امن برای کارگاه‌ها و نمایشگاه‌ها ایجاد شود، نرخ ثابت برای مواد اولیه تولیدکنندگان تأمین شود و تسهیلات آسان با بهره کم و حمایت از بازار فروش محصولات فراهم گردد.

این هنرمند رشته قلمزنی در ادامه به تاثیر آموزش‌های دوره‌ای رایگان هنری که توسط اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز برگزار می‌شود، گفت: آموزش رایگان یکی از بزرگترین نعمات برای ماست. نه تنها در قلم‌زنی بلکه در تمام رشته‌های صنایع دستی، آموزش رایگان باعث می‌شود هنرجوها با هزینه کم، مهارت حرفه‌ای یاد بگیرند و امکان درآمدزایی پیدا کنند. اگر این روند ادامه پیدا کند و در تمام فصل‌های سال و در تمام شهرها و روستاها آموزش رایگان توسط ادارات میراث فرهنگی فراهم باشد، تأثیر بزرگی در اشتغال‌زایی و توانمندسازی هنرجویان خواهد داشت.

او در پایان گفت: هنر و قلم‌زنی عشق و تلاش می‌خواهد، اما می‌تواند مسیر زندگی را تغییر دهد. مهم است که علاقه‌مند باشید و پشتکار داشته باشید. آموزش رایگان و حمایت‌های دولتی می‌تواند نقطه شروع خوبی باشد. امیدوارم جوانان با انگیزه وارد این مسیر شوند و تولید و آموزش را با هم ادامه دهند.

انتهای پیام/

کد خبر 1404090900618
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha