حلقه گمشده تحول در مرمت و احیای بناهای تاریخی از نگاه چهره‌های ماندگار میراث‌فرهنگی کشور/ حفاظت از آثار باستانی با تشکیل انجمن خیرین

پیشکسوتان حوزه میراث‌فرهنگی با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها برای تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی معتقدند تشکیل چنین انجمنی در حوزه میراث‌فرهنگی یک امر پسندیده است.

میراث آریا: چهره های ماندگار میراث فرهنگی کشور در گفت‌وگوهایی بر حفظ، نگهداری، مرمت و خدمات دهی به مردم به ویژه گردشگران داخلی و خارجی با تشکیل اجمن خیرین میراث فرهنگی تاکید کردند. 

این پیشکسوتان معتقدند در فضاها و اماکن تاریخی نیاز به یک نهضت بزرگ مردمی وجود دارد چرا که با بودجه و اعتبارات محدود و کم دولتی امکان حفاظت از میلیون ها اشیاء و اموال تاریخی و ۳۵ هزار اثر ثبت شده ملی از بیش از یک میلیون اثر وجود ندارد. مسائل اقلیمی، خشکی، کم آبی، فرونشست و مسائل زیست محیطی هم تهدید جدی برای بناهای تاریخی شده است. 

مشارکت در مرمت آثار تاریخی ریشه‌ای دیرینه دارد

رسول وطن‌دوست پیشکسوت حوزه میراث‌فرهنگی، با ابراز خرسندی از تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی، اظهار کرد: تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی اقدامی نیکو است که می‌تواند به مرمت، حفاظت و صیانت از آثار تاریخی کشور کمک کند.

او ادامه داد: این آثار امانتی از گذشتگان است که باید به درستی از آن محافظت کنیم و آن را به درستی به نسل بعدی منتقل کنیم. واژه نیکو کردن در متون تاریخی به معنای مرمت و درست کردن است و این تقارن را به فال نیک می‌گیریم و امیدوارم با تشکیل این انجمن بتوانیم بخشی از مشکلات را برطرف کنیم.

این پیشکسوت حوزه میراث‌فرهنگی ادامه داد: حفاظت از آثار فرهنگی یک امر مردمی و ملی است و امری است که همه مردم باید نسبت به آن حساس باشند به ویژه در ایران چرا که سابقه مردم در نیکوکاری در امر صیانت از حوزه میراث‌فرهنگی و بناهای تاریخی سابقه‌ای دیرینه دارد. ما نمونه‌های زیادی پیش از اسلام و بعد از اسلام داریم که نیکوکاری در حوزه صیانت از آثار گذشتگان یک امر نیکو محسوب می‌شده است.

وطن‌دوست در ادامه صحبت‌های خود به موضوع نیکوکاری در اسلام و وقف اشاره کرد و افزود: موضوع وقف که بعد از اسلام شاهد آن بودیم یک نمونه مناسبی از نیکوکاری است که مشمول بخشی از بناهای تاریخی از جمله مساجد می‌شود.

این چهره ماندگار میراث‌فرهنگی ادامه داد: در طول تاریخ شاهد این بودیم که مردم پل، آب‌انبار، مسجد، مدرسه، گرمابه و ... برای رفاه مردم می‌ساختند. بنابراین صیانت و مرمت آثار تاریخی ریشه مردمی دارد. این در حالی است که به علت تعدد و پراکندگی آثار تاریخی و نیز بودجه اندکی که در اختیار دولتی‌هاست این امکان که دولت بتواند این آثار را مرمت کند کمی سخت است و باید از مشارکت‌های مردم بهره گرفت.

این پیشکسوت میراث‌فرهنگی خاطرنشان کرد: کشورهایی در حوزه صیانت از آثار تاریخی موفق بودند که این امر را مردمی کردند و توانستند از ظرفیت‌های مردم در حوزه مرمت آثار تاریخی استفاده می‌کنند.

سنت حسنه مشارکت مادی مردم در مرمت بناهای تاریخی

حمیده چوبک باستان‌شناس و یکی از چهره‌های ماندگار میراث‌فرهنگی اظهار کرد: در گذشته و در سنت‌های قدیمی موضوع مشارکت خیرین در پروژه‌های عام‌المنفعه وجود داشته است و در طول شهرسازی، مردمی که از تمکن مالی برخوردار بوده‌اند در ساخت مساجد، آب‌انبارها و گرمابه‌ها مشارکت داشتند اما این مشارکت امروزه کم‌رنگ شده و باید آن را احیا کرد.

این باستان‌شناس ادامه داد: توجه به این نکته گام مهمی است تا از ظرفیت و حمایت مادی و معنوی افرادی که دغدغه میراث‌فرهنگی دارند استفاده شود. الان تمام انتظارها برای مرمت و صیانت از آثار تاریخی از دولت است اما می‌توان از ظرفیت‌های مردمی در این باره نیز استفاده کرد. خوشبختانه افراد زیادی هستند که تمایل به مشارکت در صیانت، حفظ و مرمت آثار فرهنگی تاریخی دارند و با یک برنامه‌ریزی مناسب می‌توان از این ظرفیت‌ها به خوبی استفاده کرد.

چوبک افزود: تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی موضوع بسیار مهمی است. در یونسکو نیز درباره مشارکت مردم در حفظ و صیانت از آثار فرهنگی تاریخی تاکید شده است.

او در پایان صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: در صورتی حفاظت از میراث‌فرهنگی موفق خواهد شد که مشارکت مردمی را به دنبال داشته باشد و درک و فهم آن در جامعه فرهنگ‌سازی و روی آن کار شود.

وجدان میراث‌فرهنگی را باید در همه بیدار کنیم

عبدالحسین وکیلی‌فرد چهره ماندگار میراث‌فرهنگی و از بنیانگذاران سازمان میراث‌فرهنگی، تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی را الزامی دانست و افزود: کشور به تنهایی و از طریق بودجه دولتی قادر به نگهداری و مرمت میراث‌فرهنگی نیست. تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی باید در ساختار و چارچوبی مشخص در قالب فراخوان سراسری و گرفتن گزارش کامل از فعالیت‌ اقتصادی خیرین انجام شود که همتی وسیع و قوی می‌طلبد.

او به تخریب خانه های مسکونی متعلق به دوره صفویه در اصفهان طی سال های گذشته اشاره کرد و افزود: بسیاری از خانه‌های قدیمی دارای ارزش به دلیل کمبود بودجه مرمت نشدند و از بین رفتند که جای افسوس بسیار دارد، استفاده از ظرفیت خیرین می‌تواند موجب جلوگیری از چنین تخریب‌هایی شود.

وکیلی‌فرد بر اهمیت معرفی و آموزش در کنار تشکیل انجمن خیرین تاکید کرد و ادامه داد: کمک مالی افراد به تنهایی کافی نیست و ماندگاری ندارد، باید به معرفی و آموزش که مهم‌ترین امر حفاظت است توجه شود و خیرین دغدغه‌مند به این حوزه ورود کنند.

این چهره فاخر میراث‌فرهنگی با تاکید بر اینکه وجدان میراث‌فرهنگی را باید در همه بیدار کنیم، تصریح کرد: مطالعه و شناخت خیرین از میراث‌فرهنگی حائز اهمیت است و این فرایند باید از طریق وزارتخانه با برگزاری کلاس‌های آموزشی، اطلاع‌رسانی، برنامه‌ریزی و در ساختاری صحیح انجام گیرد.

او حفاظت را جریانی مردمی دانست و بر شناساندن میراث‌فرهنگی به‌عنوان یک فعالیت و مسئولیت اجتماعی همچنین آگاه کردن مردم نسبت به اهمیت حفاظت از جریان‌ میراث فرهنگی تاکید و تصریح کرد: میراث‌فرهنگی ‌به‌عنوان یک دغدغه‌ و موضوع مورد بحث در خانواده‌ها باید مطرح شود و این مهم با آموزش و معرفی از طریق کتب درسی مدارس و دانشگاهی همچنین رسانه‌ها امکان‌پذیر است.

مرمت آثار باستانی به جای پرداخت مالیات

عبدالرحمن وهاب‌زاده مرمت‌گر پیشکسوت و چهره ماندگار میراث فرهنگی، تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی را اتفاق مثبتی در حوزه مرمت و حفظ آثار باستانی عنوان کرد که هر فرد دغدغه‌مندی می‌تواند در آن دخیل باشد.

او با بیان اینکه وضعیت نگهداری آثار باستانی کشور مناسب نیست، ادامه داد: ایده و تجربه کارشناسان زبده مرمت در کنار سرمایه خیران می‌تواند این وضعیت نابسامان را سامان ببخشد و نتیجه خوبی حاصل شود، همان‌طور که با ورود خیرین مدرسه‌ساز شاهد اتفاقات خوبی در حوزه مدرسه‌سازی بودیم.

این کارشناس آثار باستانی و معماری را حاصل فکر و اندیشه گذشتگان دانست و افزود: تمام آثار ثبت ملی، تاریخی، بافت تاریخی و بناهایی که به حفاظت نیاز دارند متعلق به ایران هستند و کمک مالی هرشخصی به هریک از آنها می‌تواند اتفاقی مثبت را رقم بزند.

وهاب‌زاده به تاسیس سازمان حفاظت آثار باستانی در اوایل دهه ۵۰ با هدف مرمت ثار باستانی اشاره کرد و افزود: در زمان تاسیس این سازمان قرار بر این شد افرادی که سالانه به دولت مالیات پرداخت می‌کنند مبلغ مالیات خود را در حوزه مرمت هزینه کنند و با ارائه اسناد به وزارت اقتصاد و دارایی به جای مالیات محاسبه شود.

او با اشاره به برآورده نشدن انتظارات از این طرح به دلیل عدم تبلیغات صحیح و گسترده‌، پیش‌بینی کرد که تشکیل مجمع خیرین موجب احیای این طرح شود.

میراث‌فرهنگی کشور نیازمند حمایت همگانی است

اسکندر مختاری پیشکسوت حوزه میراث‌فرهنگی و یکی از چهره‌های ماندگار این حوزه، گفت: به نظر من تشکیل انجمن خیرین میراث‌فرهنگی یک اقدام پسندیده و بجایی است و می‌تواند به برطرف شدن مشکلات حوزه میراث‌فرهنگی کمک کند.

او افزود: حوزه میراث‌فرهنگی به دلیل اهمیتی که دارد، نیازمند حمایت همگانی است و در این میان افراد دلسوزی وجود دارند که حاضرند برای مرمت، صیانت و حفاظت از آثار و بناهای تاریخی و میراث‌فرهنگی کشور مشارکت داشته باشند.

مختاری ادامه داد: نمونه موفق این نوع مشارکت را پیشتر در تشکیل انجمن خیرین مدرسه‌ساز دیده‌ایم. انجمن خیرین میراث‌فرهنگی نیز مانند خیرین مدرسه ساز می‌توانند فعالیت کند چرا که حوزه میراث‌فرهنگی متعلق به تمام مردم است.

این پیشکسوت حوزه میراث‌فرهنگی اضافه کرد: در این میان نکته مهمی که وجود دارد این است که مشارکت و کمک خیرین عضو این انجمن باید بدون هیچ چشم داشت و توقعی باشد و صرفا افراد به دلیل علاقه‌مندی به حوزه میراث‌فرهنگی و صیانت از این حوزه در این انجمن عضو باشند و در این خصوص مشارکت کنند.

او در ادامه صحبت‌های خود گفت: در کنار خیرین عضو این انجمن، پیشنهاد می‌شود افراد پیشکسوت، علاقه‌مند و دلسوز به حوزه میراث‌فرهنگی نیز در این انجمن عضو باشند و با توجه به تجربه و علاقه‌ای که به حوزه میراث‌فرهنگی دارند بتوانند به صیانت هرچه بهتر از میراث‌فرهنگی و آثار تاریخی کشور کمک کنند چرا که تعلق خاطر این افراد به حوزه میراث‌فرهنگی باعث می‌شود آن‌ها حتی در دوران بازنشستگی نیز در این موضوع مشارکت و همراهی داشته باشند.

انتهای پیام/

کد خبر 1402090400196
دبیر مهدی نورعلی

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha