به‌گزارش خبرنگار میراث‌آریا، «کبری و زهرا باقری»، دو خواهر هنرمند اهل دودانگه ساری، موفق به طراحی و بافت نخستین فرش دستباف مازندران با نقوش اصیل گِلیج شدند؛ طرحی الهام‌گرفته از نقش «پای‌مرغ» متعلق به دوره ساسانی، که با بیش از ۴۰ روز تلاش مستمر و ذهنی‌بافی، تلفیقی بدیع از نمادهای سنتی، میراث تصویری سفالینه‌های کهن و قالی‌بافی بومی را به نمایش می‌گذارد.

زهرا باقری در گفت‌وگو با خبرنگار میراث‌آریا، با تأکید بر نوآورانه بودن این طرح در حوزه فرش‌بافی منطقه، اظهار کرد: طرح گِلیج برای نخستین‌بار است که در فرش‌بافی مازندران اجرا می‌شود. از کودکی در کنار مادرمان گلیج می‌بافتیم، اما همیشه در فکر خلق چیزی تازه بودیم؛ طرحی که هم به ریشه‌ها وفادار باشد و هم نگاه‌ها را به خود جلب کند.

کبری باقری که مسئولیت ترکیب‌بندی رنگ و چیدمان نقش‌ها در این اثر را برعهده داشته نیز افزود: گِلیج با ساختار هندسی منظم خود، هم چشم‌نواز است و هم نمادی از نظم درونی و پیوستگی فرهنگی ماست. خواستیم چیزی ببافیم که نگاه هر بیننده‌ای را به اصالت و زیبایی سنتی ایران معطوف کند.

فرش گِلیج کبری و زهرا که در ابعاد ۱.۵ در ۱ متر و با استفاده از نخ‌های پشمی گیاهی بافته شده، افزون بر وجه هنری، حامل روایتی از پیوند نسل‌ها و احیای یک میراث فراموش‌شده است. این اثر در زمره آثار فاخر صنایع‌دستی مازندران قرار گرفته و در حال طی مراحل مقدماتی برای ثبت استانی است.

دغدغه‌های ماندگار هنرمندان؛ حمایت، بازاریابی، دیده‌شدن

با وجود ظرفیت‌های فرهنگی و هویتی بی‌بدیل صنایع‌دستی، بسیاری از فعالان این حوزه با چالش‌های ساختاری مواجه‌اند؛ چالش‌هایی که استمرار فعالیت و توسعه هنرهای سنتی را با موانع جدی روبه‌رو کرده است.

دو خواهر هنرمند ساروی، که هم‌اکنون در کارگاه کوچک خود به تولید فرش و البسه محلی اشتغال دارند، مهم‌ترین دغدغه‌شان را «نبود بازار پایدار» عنوان می‌کنند. آن‌ها می‌گویند تنها دل‌خوشی‌شان حضور در بازارچه‌ها و جشنواره‌های مناسبتی است؛ راهی محدود برای معرفی آثاری که زمان، تخصص و عشق در تار و پود آن‌ها تنیده شده است.

از سوی دیگر، ضعف نظام قیمت‌گذاری، فاصله زیاد میان ارزش واقعی آثار و قیمت نهایی فروش، و نبود آموزش‌های بازاریابی، باعث شده تا بسیاری از هنرمندان، ازجمله کبری و فاطمه، برای تداوم مسیر خود دچار تردید شوند.

این هنرمندان با تأکید بر ظرفیت‌های بالقوه هنر گلیج و دیگر نقوش سنتی مازندران، خواستار حمایت هدفمند، تسهیل فرآیند ثبت آثار، ارائه تسهیلات برای تجهیز کارگاه‌ها، و فراهم‌سازی بستر مناسب برای حضور در بازارهای داخلی و بین‌المللی شدند.

کبری باقری در این‌باره گفت: فرش ما از دل تاریخ و فرهنگ این سرزمین برخاسته، اما اگر بازار نباشد، انگیزه‌ای برای ادامه مسیر هم باقی نمی‌ماند.

فرش «گِلیج»؛ پیوندی میان دیروز، امروز و فردا

فرش گِلیج، فراتر از یک اثر هنری، نماد زیست‌بوم فرهنگی مازندران است؛ روایتی از خلاقیت زنانه، اتکا به حافظه بومی، و تلاش برای حفظ میراث در مسیر توسعه. این اثر، آغازگر جریانی تازه در هنر فرش‌بافی شمال کشور است؛ جریانی که با حمایت مسئولان، می‌تواند مازندران را به یکی از کانون‌های تولید فرش‌های فاخر با هویت بومی بدل سازد.

انتهای پیام/