مهران حسنی پژوهشگر و تحلیلگر سیاست توسعه گردشگری و عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران در یادداشتی نوشت: با توجه به چالش‌هایی همچون تغییرات اقلیمی، بحران‌های زیست محیطی، فشار بر منابع طبیعی و نابرابری‌های اجتماعی، توجه به این شعار ضرورتی راهبردی و آینده نگرانه دارد. 

گردشگری از ظرفیت منحصر به فردی برای پیوند دادن اقتصاد، فرهنگ و محیط زیست برخوردار است. این ظرفیت‌ها را می‌توان در چهار بعد اصلی مورد تحلیل قرار داد 

از بعد اقتصادی، گردشگری پایدار امکان تنوع بخشی به اقتصاد ملی و محلی، ایجاد شغلی پایدار و جذب سرمایه گذاری سبز را فراهم می‌کند. تمرکز بر بنگاه‌های کوچک و متوسط و گردشگری اجتماع محور، می‌تواند پایه‌های اقتصاد مقاومتی را تقویت کند.

از منظر اجتماعی و فرهنگی، گردشگری مسئولانه می‌تواند عاملی برای تقویت مشارکت اجتماعی، کاهش نابرابری‌ها و توانمندسازی زنان و جوانان باشد. همچنین این صنعت نقشی تعیین کننده در باز آفرینی آیین‌ها، صیانت از میراث ناملموس و ارتقای هویت فرهنگی دارد.

از جنبه زیست محیطی، بهره گیری هوشمندانه از منابع طبیعی، استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر، مدیریت پسماند و کاهش ردیابی کربنی در تاسیسات گردشگری می‌تواند در حفاظت از اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی اثر گذار باشد. توسعه اکوتوریسم و بومگردی در این مسیر اهمیت ویژه‌ای دارد.

و بالاخره از بعد فناورانه و مدیریتی، تحول دیجیتال در بازار یابی و مدیریت مقصد به کارگیری داده‌های کلان برای سیاستگذاری و نوع آوری در مدل‌های خدماتی از الزامات دستیابی به تحول پایدار است. فناوری‌های نوین می‌توانند هزینه‌ها را کاهش داده و کیفیت تجربه را ارتقا دهند. 

تحقق شعار گردشگری و تحول پایدار، نیازمند همگرایی و اقدام هماهنگ بین همه ذی نفعان است. دولت‌ها و سیاست گذاران باید با تدوین اسناد ملی گردشگری پایدار، وضع قوانین حمایتی و طراحی سیاست‌های تشویقی، بسترهای نهادی و قانونی را فراهم کنند.

همچنین بخش خصوصی، باید به سمت سرمایه‌گذاری در پروژه‌های سبز، طراحی تجربه‌های گردشگری مسئولانه و به کارگیری فناوری‌های پاک حرکت کند. و جوامع محلی نیز، نقش بی بدیل در مدیریت پایدار مقاصد دارند و می‌توانند از طریق تولید صنایع‌دستی، عرضه محصولات محلی، حفاظت از فرهنگ بومی را محقق کنند.

در این بخش، نقش دانشگاه‌ها و نهادهای مدنی با تولید دانش، پژوهش و آموزش، می‌توانند فرهنگ پایداری را ترویج دهند و در نهایت اینکه، گردشگران نیز به عنوان یکی از ذینفعان اصلی، در مقام مصرف کنندگان نهایی باید انتخاب‌های مسئولانه و پایدار داشته باشند.

برای تحقق عملی این شعار در سطح ملی و منطقه‌ای، نقشه راهی با محورهای زیر ضروری است: سیاستگذاری و حکمرانی از طریق تدوین سند جامع گردشگری پایدار هماهنگ با اهداف توسعه پایدار و ایجاد ساختار حکمرانی مشارکتی بین دولت، بخش خصوصی و جامعه محلی و ایجاد زیر ساخت‌ها و سرمایه گذاری، با توسعه زیر ساخت‌های اقامتی و حمل و نقل سبز، حمایت از سرمایه‌گذاری گردشگری روستایی و بوم‌گردی و طراحی مدل‌های مالی نوین برای جذب سرمایه‌گذاری پایدار، و نکته قابل اهمیت دیگر، آموزش و توانمند سازی با اجرای برنامه‌های آموزشی برای فعالان گردشگری، ایجاد مهارت‌های نوین برای زنان و جوانان و ارتقای آگاهی گردشگران نسبت به مصرف مسئولانه، و موضوع دیگر در حوزه فناوری و نوآوری است که با بهره گیری از هوش مصنوعی و مدیریت هوشمند مقصدها، توسعه پلتفرم‌های دیجیتال برای معرفی گردشگری پایدار و حمایت از استارت آپ‌های خلاق عملی خواهد شد.

لازم به ذکر است که موفقیت نقشه راه پیشنهادی ارائه شده در پایش و ارزیابی، منوط به طراحی شاخص‌های بومی برای سنجش میزان پایداری، گزارش دهی شفاف و مستمر و ایجاد ساماندهی هشدار و مدیریت بحران در گردشکری است.

سخن پایانی اینکه، شعار سال ۲۰۲۵، گردشگری و تحول پایدار، صرفا یک عنوان نمادین نیست، بلکه فراخوانی جهانی برای تغییر نگرش‌ها، اصلاح سیاست‌ها و حرکت به سوی آینده‌ای پایدار است. اگر فعالان این صنعت در تمام سطوح بتوانند مسیر تحول را با مسولیت پذیری، خلاقیت و نوآوری طی کنند، گردشگری می‌تواند به موتور محرکه‌ای که از آن یاد می‌شود، برای توسعه‌ای پایدار و متوازن در سطح جهانی و کشوری تبدیل شود. آینده گردشگری، آینده‌ای سبز، مسئولانه و تحول آفرین خواهد بود.

انتهای پیام/