حفاظت از میراث‌فرهنگی باید به یک گفتمان عمومی تبدیل شود

رسول حاجی‌زاده هنرمند کاریکاتوریست اردبیلی جایزه ویژه جشنواره «ردبول» اتریش را با موضوع حفظ میراث فرهنگی و کووید ۱۹ کسب کرد.

این هنرمند اردبیلی که از کاریکاتوریست‌های شاخص استان به‌شمار می‌رود، متولد ۱۳۵۸ در اردبیل است که در کارنامه هنری او جوایز و فعالیت‌هایی چون هنرمند برگزیده سال پیامبر اکرم(ص) در سال ۱۳۸۵، دیپلم افتخار چهارمین جشنواره آثار و تولیدات مراکز استانی حوزه هنری کشور، دانشجوی نمونه کشوری، طراحی کاراکتر انیمیشن، تصویرسازی کتاب، دبیری و داوری جشنواره‌های مختلف دیده می‌شود و در ماه‌های اخیر نیز توانسته دیپلم افتخار سه مسابقه بین‌المللی طنز و گرافیک کشورهای چین، کنیا و کلمبیا را از آن خود کند و مجموع جوایز ملی و بین‌المللی خود را به ۸۳ مورد برساند.

به بهانه کسب جایزه ویژه جشنواره معتبر جهانی «ردبول» اتریش پای صحبت‌های این هنرمند شاخص بین‌المللی می‌نشینیم تا در مورد نحوه تولید ایده و اثر مرتبط با حفاظت از میراث‌فرهنگی توضیحاتی ارائه شود.

به عنوان اولین سوال در مورد شیوه پیدایش ایده و اثر خود توضیح دهید.

زمانی که قرار است کاری را شروع کنم، فکر کردن در مورد ایده همه جا همراهم است و راجع به موضوع یا فرد مورد نظر نیز مطالعه و تحقیق می‌کنم، اتودهای زیادی به صورت دستی و اسکچ می‌زنم، بعد با نرم‌افزار به صورت سریع تست رنگ را انجام می‌دهم و در میان چند نمونه انجام شده بهترین را انتخاب و آن را اجرای نهایی می‌کنم.

اغراق و جزئیات را بیشتر مد نظر قرار می‌دهم؛ ضمن اینکه سعی دارم محتوای کار به قدری پیچیده و سنگین نباشد که مفهوم اثر را به سختی انتقال بدهد و معمولا اگر فرصت به اندازه کافی باشد یک هفته تا 10 روز روی اثر کار می‌کنم.

موسسه ردبول در کشور اتریش مسابقه بین‌المللی با موضوع میراث فرهنگی و کویید 19 برگزار کرده بود که با لحاظ تمامی موارد بالا و حساست‌های ویژه، چند اثر در این خصوص کار کرده و ارسال کردم که به لطف خدا کار بنده جایزه ویژه مسابقه (300 یورویی) را از آن خود کرد و قرار است که در کشور آلمان هم به نمایش گذاشته شود.

به دلیل موضوع مسابقه و ارزش‌گذاری و تاکید به حفاظت از این سرمایه مهم کشوری تصمیم گرفتم در این مسابقه بین‌المللی شرکت کنم و اثر ارسال کنم که آثار ارسال شده مورد توجه قرار گرفت و جایزه ویژه را کسب کرد.

آیا شرکت شما در این مسابقه با موضوع حفظ میراث‌فرهنگی به منزله وجود دغدغه شما در این حوزه است؟

بله حفاظت و حراست از میراث‌فرهنگی، با توجه به اهمیت این آثار و نقش آنها در معرفی تاریخ و تمدن بشری از مواردی است که معتقدم همگان باید نسبت به این حوزه دغدغه داشته و برای حفاظت از میراث‌فرهنگی و تاریخی تلاش کنند.

حفظ میراث‌فرهنگی را تا چه حد ضروری و مهم می‌دانید و چه کسانی و اقشاری می‌توانند در این زمینه تاثیرگذار باشند؟

میراث‌فرهنگی آداب و رسوم گذشتگان یک منطقه و کشور را به ما بازگو می کند و انسان با شناسایی آن به مجموعه‌ای از آیین‌ها و رفتارهای فرهنگی و اجتماعی یک جامعه پی می‌برد. این آثار سرمایه یک کشور محسوب می‌شوند که در گذر زمان دست به دست شده و اکنون در اختیار ما قرار گرفته است.

میراث فرهنگی اگر ارزشمند نبود به طور قطع و یقین طی سال‌ها و قرون متمادی از بین می‌رفت بنابراین، این آثار برای همه نسل‌ها ارزشمند بوده و انسان‌ها آن را برای آیندگان نگهداری کردند تا به ما رسید.

آثار ملموس (مثل بناهای باستانی و تاریخی) و غیرمملوس (مثل آئین‌ها و مراسم‌) در واقع سرمایه‌های ارزشمند یک ملت و کشور محسوب می‌شوند که در هر دوره‌ای متناسب با شرایط جامعه منبع درآمد و اشتغال مردم نیز بوده است.

میراث فرهنگی منبع آگاهی انسان از شیوه زندگی و کار گذشتگان و نیاکان خود است و از همین رو بی‌توجهی و نابودی این آثار به معنای از بین بردن ابزار و وسیله آگاهی از زندگی گذشتگان است.

تمامی اقشار جامعه اعم از مسئولان امر، هنرمندان، نویسندگان، قشر فرهیخته، فعالان این حوزه و همگان در این زمینه تاثیرگذار و مسئول هستند و باید این مهم به یک گفتمان عمومی تبدیل شود.

تاثیر تولید آثار هنری و فرهنگی در این حوزه را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا تولید آثار در این زمینه رضایت‌بخش بوده است؟

بی‌تردید انتقال مفاهیم مربوط به حفاظت و حراست از میراث‌فرهنگی و تاریخی با زبان فرهنگ و هنر تاثیرگذاری گسترده‌تری خواهد داشت و می‌توانیم با تولید این آثار شاهد ایجاد حساست عمومی در بین مردم باشیم.

علیرغم این تاثیر و اهمیت، متاسفانه در این خصوص فعالیت‌های هنری قابل محسوسی دیده نمی‌شود، حدود 15 سال پیش مسابقه بین‌المللی در تهران برگزار شد و بعد از آن متاسفانه دیده نشده و جای خالی آن دیده می‌شود.

چه اقداماتی برای تداوم تولید چنین آثار فاخری نیازمند است؟

بنده از کار خودم مثال می‌زنم؛ فرم و ایده یا محتوا همگی مهم هستند و مانند قطعات پازل با قرار گرفتن در کنارهم می‌توانند یکدیگر را کامل کنند، اثری که همه این فاکتورها را داشته باشد، قطعا اثری شایسته و ماندگارخواهد بود.

اثری که قراراست حرفی بیان کند و ماندگار باشد، همه فاکتورهای مهم را باید داشته باشد، فرم و محتوا با یکدیگر ارتباط دارند به طوری که اگر محتوا برای خود هنرمند قابل درک باشد و از محتوای اثر شناخت داشته باشد، می‌تواند فرم را با محتوا همسو  کند و به این ترتیب، بیننده را نیز به همراه داشته باشد. مثال‌هایی که زدم بخاطر این بود که وقتی ارگان‌های فرهنگی با داشتن نیروهای فرهنگی مناسب، با برنامه‌ریزی دقیق و تمهیداتی استراتژیک شده در یک مسیر قرار بگیرند به‌راحتی به هدف خوب رسیده و پازلی زیبا در استان، کشور و در نهایت جهان ساخته خواهد شد.

در سطح کشور و استان اردبیل حفظ میراث فرهنگی را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا در این زمینه موفق عمل شده است؟

با حضور چند نفر از همکاران بنام فرهنگی در میراث‌فرهنگی استان، در این زمینه در چند سال اخیر فعالیت چشمگیری انجام شده که جای تشکر و قدردانی دارد و امیدوارم که شاهد برنامه‌ریزی هر چه بیشتر و پیشرفت‌هایی در این زمینه باشیم.

سخن پایانی؟

بسیار سپاسگزارم از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و اداره‌کل استان اردبیل و همه دوستانی که برای هنر کشور زحمت می‌کشند و امیدوارم با حمایت‌های هر چه بیشتر روز به روزهنرمندان ایرانی در این زمینه پیشرفت کنند و در عرصه‌های بین‌المللی هم بدرخشند.

 

انتهای پیام/

کد خبر 1399082178

برچسب‌ها