به گزارش میراث آریا محمدخلیل محمودی مدیر داخلی مجموعه میراث جهانی بیشاپور گفت: این شهر در سال ۲۶۶ میلادی به فرمان شاپور اول، دومین پادشاه ساسانی، در دامنه کوه‌های شمال کازرون و در کنار رود شاپور بنا شد. بیشاپور نخستین شهر مستطیل‌شکل ایران بود که با توجه به دو عارضه طبیعی کوه و رودخانه و بر خلاف شیوه شهرسازی دوران اشکانی، به‌صورت چهارگوش طراحی گردید؛ نشانه‌ای از تحول در نگرش شهرسازی ایرانی و تأثیرپذیری از اندیشه‌های مهندسی و ریاضی است.

موقعیت جغرافیایی بیشاپور بر سر راه ارتباطی مهمی که دو پایتخت بزرگ یعنی استخر در فارس و تیسفون در بین‌النهرین را به هم متصل می‌کرد، باعث شد این شهر در دوره ساسانیان از رونق اقتصادی، نظامی و فرهنگی قابل‌توجهی برخوردار شود. آثار برجای‌مانده از آن دوران، امروز در کنار چشم‌انداز طبیعی شگفت‌انگیز، جلوه‌ای از شکوه تمدنی ایران کهن را به نمایش می‌گذارد. قلعه دختر و قلعه پسر بر فراز کوه‌ها، غار و مجسمه عظیم شاپور اول، معبد آناهیتا، کاخ منسوب به والرین، حیاط و ایوان موزائیک، تالار تشریفات، ستون‌های یادبود، استودان‌ها، خندق و نقوش برجسته بی‌بدیل از جمله میراث ارزشمندی هستند که هنوز پس از قرن‌ها، هویت ساسانی را در کالبد این شهر زنده نگه داشته‌اند.

۲۴ شهریور ۱۳۱۰

شهر بیشاپور به همراه برخی از اثار تاریخی دیگر با تصویب قانون «حفظ آثار ملی» در مجلس شورای ملی در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی یاران قرار گرفت .آثار ملی ایران در این سال با مسئولیت اداره کل باستان شناسی کشور بود .در روز چهارشنبه برابر با ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ بعد از انتخاب شهر بیشاپوربه عنوان یکی از مهمترین و با ارزش ترین شهر های تاریخی ،این اثر تصویب و به فهرست آثار ملی ایران اضافه گردید.

۲۴شماره ثبت ملی

عدد «۲۴» در تاریخ بیشاپور معنایی نمادین یافته است. افزون بر آنکه درروز ۲۴ شهریور ثبت گردیده شماره ثبت ملی هم در فهرست اثار ملی عدد ۲۴ می باشد. این عدد نشان دهنده جایگاه پیشگام بیشاپور در فهرست آثار ملی ایران است .یعنی در نخستین فهرست رسمی آثار تاریخی کشور ،بیشاپور در ردیف ۲۴ قرار گرفته است.

۲۴ سال سلطنت شاپور در حجاری ستون های یادبود

 در یکی از مهم‌ترین کتیبه‌های کشف‌شده نیز به سال بیست‌وچهارم سلطنت شاپور اول اشاره شده است. در سال ۱۹۳۶ میلادی، پروفسور رومن گیریشمن در جریان حفاری‌های علمی خود در بیشاپور، دو ستون با نوشته‌هایی به دو زبان پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی یافت. در یکی از این متون آمده است:«در سال۲۴ آتش شاهپور، شاه آتش‌ها».این جمله گواهی است بر قدرت و ثبات سلطنت شاپور در بیست‌وچهارمین سال فرمانروایی‌اش. در همین متن، از شخصی به نام «اپسای دبیر» به‌عنوان معمار شهر یاد شده و پادشاه پس از بازدید از بیشاپور، با اعطای هدایایی از زر و سیم و زمین، او را مورد لطف قرار داده است. این نوشته‌ها بر روی ستون‌هایی با خطوط ۱۲ و ۱۶ سطری حک شده‌اند و پس از سال‌ها، با کوشش تیم باستان‌شناسی به سرپرستی زنده‌یاد دکتر علی‌اکبر سرفراز مرمت و در جایگاه اصلی خود در مرکز شهر بازسازی شدند.

پس از گذشت بیش از هشت دهه، در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۸ (۹ تیرماه ۱۳۹۷) در چهل‌ودومین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در بحرین، مجموعه بیشاپور به‌عنوان بخشی از پرونده‌ی «منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس» در کنار فیروزآباد (گوردختر) و سروستان، با شماره ۱۵۶۸ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. این رخداد، نقطه اوجی در تاریخ حفاظت و معرفی این شهر به‌شمار می‌آید و بیشاپور را در کنار دیگر یادمان‌های جهانی ایران در جایگاهی شایسته قرار داد.

امروز، پس از قرن‌ها، بیشاپور نه‌تنها یادگار باشکوهی از تاریخ ساسانی، بلکه نمادی از استمرار فرهنگ، دانش و هنر ایرانی است. عدد ۲۴ در پیشانی تاریخ این شهر، پلی است میان گذشته و امروز؛ یک ،میان نخستین های ثبت ملی با عدد ثبتی ۲۴ دو، روز۲۴ شهریور ۱۳۱۰  و  ۲۴ سال سلطنت شاپور بزرگ. این سه هم‌نشینی نمادین، روایتگر پیوندی ناگسستنی میان تاریخ، فرهنگ و هویت ایرانی است؛ پیوندی که بیشاپور همچنان آن را در دل کوه و رود، در سکوت سنگ و شکوه نقش‌های برجسته، زنده نگه داشته است.

انتهای پیام/