به‌گزارش خبرنگار میراث‌آریا، علیرضا قلی‌نژاد پیربازاری سرپرست معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه، در این نشست که در چارچوب سلسله‌برنامه‌های مشترک صندوق و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و در ارتباط با جایزه سیمرغ (ققنوس) برگزار شد، گفت: نسبت به ضرورت تفکیک مفاهیم «مرمت»، «تعمیر» و «بازسازی» تاکید داریم.

او افزود: استفاده از واژه مرمت مستلزم پایبندی به ادبیات و اصول حفاظت از میراث‌فرهنگی است و حتی در شرایط محدودیت‌های اجرایی، اقدامات باید با حفظ اصالت، تمامیت و قابلیت برگشت‌پذیری انجام شود.

سرپرست معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، با اشاره به مفهوم توسعه پایدار تصریح کرد: آسیب به اصالت‌های یک اثر تاریخی نمی‌تواند در هیچ چارچوب تخصصی به‌عنوان توسعه تلقی شود و هدف نهایی هرگونه مداخله، حفاظت از ارزش‌های تاریخی و فرهنگی بناست.

این پژوهشگر افزود: در صورتی که اقدامات مرمتی به ارزش‌های یک اثر تاریخی آسیب وارد کند، در واقع خود این اقدامات دچار خدشه بوده و نیازمند بازنگری جدی است. در این چارچوب، یکی از محورهای مهم بحث، موضوع «توسعه» بود؛ به‌ویژه دیدگاهی که مطرح می‌کرد اگر به هر دلیل و با هر کیفیتی در بناهای تاریخی مداخله نشود، عملاً مسیر توسعه مسدود شده است.

او ادامه داد: آیا می‌توان با آسیب رساندن به اصالت‌های یک اثر تاریخی، مدعی حرکت در مسیر توسعه شد؟ بدیهی است که چنین ادعایی در هیچ‌یک از ادبیات‌های تخصصی معتبر، قابل دفاع و موجه نیست. بر این اساس، در هر نوع مداخله، حفاظت از اصالت‌های اثر باید به‌عنوان یک اصل غیرقابل اغماض مورد توجه قرار گیرد.

قلی‌نژاد تصریح کرد: در ادامه، به کارکردهای بنیادین میراث فرهنگی اشاره شد. فارغ از نقش میراث فرهنگی در تقویت اتحاد ملی، افزایش حس تعلق و ایجاد غرور جمعی، یکی از مهم‌ترین کارکردهای آن، فراهم‌سازی بستر «زیست شایسته» در این سرزمین است. اگر خواهان زندگی شرافتمندانه، آگاهانه و متناسب با هویت ایرانی خود هستیم، ناگزیر باید به گذشته، تجربه‌های تاریخی، آزمون‌وخطاها و دستاوردهای پیشینیان توجه کنیم؛ از خطاهای گذشته پرهیز کرده و از موفقیت‌ها درس بگیریم.

او با بیان این که بی‌توجهی به میراث تاریخی در حوزه‌های مختلف، نمونه‌های روشنی از پیامدهای این غفلت را پیش روی ما قرار داده است، گفت: از نادیده گرفتن تجربه‌های تاریخی در مدیریت منابع آب و بروز بحران‌های آبی، تا بی‌توجهی به میراث همزیستی اجتماعی، نهاد خانواده و نظام آموزشی که امروز خود را در قالب چالش‌های اجتماعی و فرهنگی نشان می‌دهد.

قلی‌نژاد خاطرنشان کرد: بر این اساس، توجه به میراث فرهنگی نه‌تنها یک ضرورت فرهنگی، بلکه شرطی اساسی برای تأمین آینده‌ای شایسته برای نسل‌های امروز و فرداست. در همین راستا، اگر قرار است بنایی تاریخی مرمت یا احیا شود، توجه به شواهد، اسناد و شهادت‌های تاریخی آن امری اجتناب‌ناپذیر است. آسیب به این شواهد، به معنای آسیب به اصل اثر بوده و در برخی موارد می‌تواند اقدامی غیرقابل جبران و نابخشودنی تلقی شود.

او در پایان خاطرنشان کرد این نشست با طرح پرسش‌هایی از سوی دانشجویان و پاسخ به آن‌ها به کار خود پایان یافت.

انتهای پیام/