مجتبی گهستونی، فعال رسانه در یادداشتی نوشت: جزیره رویایی قشم در پهنه خلیجفارس و در استان هرمزگان، نمونه شگفتانگیز از مشارکت جامعه محلی برای توسعه گردشگری و حفظ میراثفرهنگی به شمار میرود.
در سفری که اخیرا به جزیره قشم داشتم و چهار روز در آن جزیره اقامت کردم، موجب شد تا از نزدیک برخی از ظرفیتهای میراثی و گردشگری روستایی را از نزدیک مشاهده کنم.
بازدید از موزههای قشم موجب شد تا این جزیره را به عنوان یک پدیده در ذهن خود ثبت کنم.
البته در جزیره قشم از ۸ موزه فعال ۶ موزه به صورت شخصی اداره میشود که البته این موزهها از حمایت سازمان منطقه آزاد قشم برای راهاندازی و تامین برخی ملزومات و امکاناتشان برخوردار شدهاند.
منطقه آزاد قشم، با آگاهی از یک هدف نهایی جهانی که تاکید میکند موزهها «موسسهای دائمی و بدون هدف مادی که درهای آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت میکند»، کوشیده تا با تقویت جامعه محلی، به نقش فراگیر و موثر مردمانی که میتوانند از طریق موزهها، برای معرفی میراث ملموس و غیرملموس این جزیره اقدام کنند اهتمام نشان دهند.
در جزیره قشم علاوه بر موزه ژئو پارک جهانی قشم، موزه روستایی سهیلی، موزه صنایعدستی لافت، موزه روستایی دیرستان، موزه مردمشناسی، موزه گیاهشناسی، موزه شخصی ناخداعلی و موزه باز لنج سازی و دریانوردیروستای گوران، موجب شدهاند که این جزیره را به یک «اکو موزه» تبدیل کنند.
مهمترین اموال موزهای موجود در موزههای شخصی روستایی عبارتند از کتری، سینی، گلولی روغن، تاس پلو، کاسه، بشقاب، ظروف ترشی، آسیاب گوشت، آسیاب قهوه، جوغن، منجل، دیگ، طبک، صندوق نگومی، تجوری، پیش تخت، ساعت دیواری، چراغ توری، گشته سوز، تختخواب، بالش، متکا، رنده دستی، دریل دستی، مته، مغار، چکش و تیشه، منجور، کپیک، کنده، زنبیل، پروند، تولک، پچوک، عود، تنبک، برقع، جلویل، گوفیه، ترازو، جعبه، کوزه، زنبیل، دلو، تولک، موچبه، پشک پلی، کندر، سباس، نهرنگی، الک آرد، بادیل، انواع هاون، دموک،ماشو، هوب، گلولی، فانوس و چراغ توری، سهاره، چراغ پریموس، نوندون، دیغ، ملانتی، منجور، خورجین، جوخ،طناب بافتنی، باربند شتر، کب کاب، مدخنه، چکریک، اشکنه و...
موزه خال
نخستین موزهای که قشم دیدم «موزه خال» بود. این موزه شخصی به «خالو صالح روزبه» در روستای «تولا» تعلق دارد.
موزه خالو صالح از جاهای دیدنی قشم و نخستینموزه شخصی جزیره قشم به شمار میرود و در سال ۱۳۹۸ افتتاح شده است. در این موزه مانند سایرموزههای مردمشناسی، اشیای مرتبط با فرهنگ بومیمنطقه که به همت خالو صالح و کمک مردمان روستا گردآوری شدهاند، در معرض نمایش قرار گرفتهاند. در این موزه ۷۰۰ قطعه وجود دارد.
موزه ژئو پارک قشم
اما دومین موزهای که دیدم موزه ژئو پارک قشم یکی از بزرگترین موزههای تنوع زیستی ایران است. در این موزه بخشهای مختلفی وجود دارد، از انواع آثار این موزه در بخش های مختلف آن می توان به وجود صحنهای شبیه سازی شده از زندگی انسانهای نخستین مربوط به هزاران سال پیش و مجسمههای مومی، شبیه سازی ژئوسایت دره ستارگان با انواع جاندارن تاکسیدرمی شده، شبیهسازی ژئوسایت جنگل حرا به همراه صدا، شبیهسازی ساحل تخمگذاری لاکپشتهای پوزه عقابی و شبیه سازی ژئوسایت غار نمکدان که از جاذبههای دیدنی در این موزه است اشاره کرد.
موزه مردم شناسی
موزه مردم شناسی قشم در موزه ژئوپارک قشم واقع شده است، در این موزه شما میتوانید با نوع زندگی و فرهنگ و رسوم مردم بومی این منطقه آشنا شوید. صنایعدستی موجود در این موزه توسط بانوان هنرمند این جزیره ساخته شدهاند که نظیر هنرهای سوزن دوزی، خوس دوزی، گلابتون دوزی، گلیم، صنایع چوبی، سازهای محلی جزیرهاست که در بخش مردمشناسی موزه ژئوپارک قشم قرار گرفتهاند.
موزه گیاهشناسی
یکی از موزههای جذاب در قشم باغ موزه گیاهشناسی است. در این باغ موزه گونههای مختلف گیاهی و جنگلی مانند ترینیوم، لاتانیا، بنجامین، کاسیا، کاغذ رنگی، ابریشمی، ختمی، راوانالا و مورایا، اکالیپتوس، چوچ، گز، آترپیلکس، شمشاد، کنوکارپوس، چریش و بنجامین نگهداری میشوند.
موزه ناخداعلی
یکی دیگر از موزههای شخصی در قشم موزه ناخدا علی است، موزه ناخدا علی در سال ۱۳۸۵ در قشم افتتاحشد. در این موزه ۴۰۰ نوع شی و ابزار قدیمی وجود دارد که توسط خود ناخدا علی جمعآوری شده است. یکی از مهمترین اهداف برای راهاندازی این موزههای شخصی حفظ آثار قدیمی و معرفی میراث گذشتگان به نسلهای جدید است.
موزه باز لنجسازی و دریانوردی
یکی از بهترین و جذابترین موزههای دیدنی در قشم پارک موزه دریانوردی و لنجسازی روستای گوران است. این موزه باز شناورهای چوبی و دریانوردی گوران با همکاری تعدادی از مشاوران ژاپنی توسط مدیریت ژئوپاک قشم در سال ۱۳۹۶ آغاز به کار کرد. پارک موزه دریانوردی و لنجسازی گوران به عنوان یکی از کالچرال ژئوسایتهای ژئوپارک به یونسکو معرفی شده است. این لنجها در بین بومیها این منطقه بنام «جهاز» نیز معروف هستند.
موزه مردم شناسی سهیلی
اما یکی از شگفتانگیزترین مناطق گردشگری ایران، روستای سهیلی قشم است. زندگی سنتی مردم روستای گردشگری سهیلی جزیره قشم و سایر روستاهای غرب این جزیره مانند لباسهای محلی، گلابتون دوزی، کیف دوزی، روبان دوزی، سوزن بافیها و توربافی در بخش مردمشناسی این موزه به نمایش عمومی گذارده شده و در بخش دریانوردی نیز برخی از ادوات صیادی، انواع شناورها دستساز چوبی و وسایل دریانودی قدیمی در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است. موزه مردمشناسی و خانه صنایعدستی روستای سهیلی مجموعهای ارزشمند از میراثفرهنگی و تاریخی مردم را به نمایش گذاشته است.
موزه روستای دیرستان
موزه مردمشناسی دیرستان یکی از اماکن گردشگری و فرهنگی شهر قشم است که در روستای دیرستان واقع شده است. این موزه یک موزه شخصی است که توسط محمد زبیری راهاندازی شده است. موزه مردمشناسی دیرستان نشانگر فرهنگ و تاریخ جنوب ایران است. در این موزه، آثار تاریخی نگهداری میشود. از مهمترین این آثار میتوان به سنگ قبرهای بسیار قدیمی و تاریخی، لباسهای محلی که مردم از دیرباز تاکنون میپوشیدهاند، ظروف قدیمی و همچنین کتابهای خطی که بسیار تاریخی و با ارزش هستند، اشاره کرد.
قشم را باید دید
در قشم فرصت کافی برای بازدید از بخشهای مختلف و همصحبتی با جامعه محلی این جزیره بگذارید. علاوه بر بازدید از موزهها، سواحل، بازدید از جنگلهای حرا، لنج سواری، خرید سوغاتیها و صنایعدستی قشم، از معماری با ارزش قشم هم دیدن کنید.
انتهای پیام/
نظر شما