گمرکات استان بوشهر با سهم یکپنجم صادرات غیرنفتی کشور، نقش حیاتی در اقتصاد دارند و برای حفظ و گسترش این جایگاه، توسعه زیرساختها ضروری است.
استان بوشهر سالها است که در متن تحولات اقتصادی ایران نقشآفرینی میکند؛ آن هم نه صرفاً به دلیل موقعیت جغرافیاییاش، بلکه به خاطر گمرکاتی که بهمثابه ریههای تنفسی اقتصاد کشور عمل میکنند.
از بوشهر مرکزی تا گناوه، کنگان، دیر، دیلم و خارگ، مجموعهای از درگاههای گمرکی در امتداد سواحل این استان قرار دارد که سهم بزرگی در صادرات غیرنفتی کشور ایفا میکنند.
گمرکات بوشهر صرفاً معبر صادرات کالا نیستند؛ بلکه نقطه اتصال تولید داخلی به بازارهای بینالمللیاند. در شرایطی که اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری به ارزآوری از مسیر صادرات غیرنفتی نیاز دارد، نقش این گمرکات نهتنها در سطح استانی، بلکه در سطح ملی اهمیت دارد.
میزان بالای صادرات از این مبادی نشان داده که بوشهر میتواند بهعنوان یکی از اصلیترین پشتوانههای تراز تجاری کشور عمل کند.
جایگاهی فراتر از مرزهای استان
ظرفیت گمرکات بوشهر محدود به جغرافیای استان نیست؛ عملکرد این مجموعه در واقع نقشی کلیدی در تجارت خارجی کشور ایفا میکند. در سالهای اخیر و بهویژه با تمرکز بر صادرات غیرنفتی، استان بوشهر به یکی از مهمترین کانونهای خروج کالا به بازارهای جهانی بدل شده است.
در کنار صادرات کالاهای بزرگ و صنعتی، گمرکات بوشهر همچنین در صادرات خرد، تجارت ملوانی و تجارت مرزنشینان نقشآفرینی میکنند؛ مسیری که نهتنها به اشتغال و معیشت مناطق ساحلی کمک کرده، بلکه باعث پویایی اقتصاد محلی شده است. با این همه، هنوز بخش قابلتوجهی از ظرفیتهای نهفته گمرکات استان بالفعل نشدهاند.
بوشهر بازوی صادراتی کشور؛ زیرساختهای تجارت خارجی توسعه یابد
با وجود موفقیتهای نسبی در حوزه صادرات، زیرساختهای گمرکی بوشهر در بسیاری از نقاط با استانداردهای بینالمللی فاصله دارد. ضعف در سیستمهای الکترونیکی، کندی در فرآیندهای ترخیص، نبود پایانههای تخصصی بار، و کمبود انبارهای سردخانهای، از جمله موانعی هستند که روند تجارت را کند و پرهزینه کردهاند. گاهی حتی فعالان اقتصادی و صادرکنندگان با فرآیندهای پیچیدهای مواجه میشوند که بهجای تسهیل، مانع جریان روان صادرات میشود.
در برخی گمرکات مرزی، تجهیزات بازرسی بهروز نیستند و فرایندهای بررسی و تطبیق محمولهها به شکل دستی یا سنتی انجام میشود. نبود سامانههای شفاف اطلاعاتی، بهویژه در گمرکات محلیتر، مشکلات دیگری در شفافیت روندها و جلوگیری از تخلفات احتمالی بهوجود آورده است.
ضرورت نگاه ملی به گمرکات بوشهر
توسعه گمرکات استان بوشهر نباید فقط در قالب یک پروژه استان ی دیده شود؛ بلکه باید در ردیف طرحهای ملی قرار گیرد. بوشهر همانقدر که به توسعه خود نیاز دارد، کشور نیز به توسعه گمرکات بوشهر نیازمند است. این موضوع بهویژه در شرایطی که صادرات غیرنفتی بهعنوان یکی از راهبردهای اصلی کشور در مقابله با فشارهای اقتصادی معرفی شده، اهمیتی دوچندان پیدا میکند.
رشد صادرات از استانهایی مانند بوشهر میتواند نقشی محوری در تراز مثبت تجاری کشور، ثبات بازار ارز، و حتی در تعاملات منطقهای و دیپلماتیک ایران ایفا کند. به همین دلیل، گمرکات بوشهر باید در اولویت طرحهای نوسازی و تحول در حوزه تجارت خارجی قرار گیرد.
پیشنهادهایی برای استفاده بهتر از ظرفیت گمرکات
برای بهرهگیری بهینه از ظرفیتهای گمرکات بوشهر، مجموعهای از اقدامات میتواند در دستور کار قرار گیرد. نخست، نوسازی و تجهیز گمرکات به فناوریهای نوین مانند ایکسری هوشمند، سامانههای رهگیری کالا، و سیستمهای برخط مدیریت ترخیص، یک نیاز فوری است. این سامانهها نهتنها فرآیندها را تسهیل میکنند، بلکه شفافیت، سرعت و سلامت عملکرد را بالا میبرند.
از سوی دیگر، توسعه زیرساختهای لجستیکی در پیرامون گمرکات اهمیت زیادی دارد. ساخت انبارهای پیشرفته، باراندازهای چندمنظوره، و پایانههای تخصصی صادراتی، میتواند استان را به یک هاب صادراتی منسجمتر بدل کند. همچنین، ایجاد مسیرهای ترانزیتی متصل به شبکه ریلی و جادهای، گمرکات بوشهر را از حالت محلی به جایگاهی فرامنطقهای ارتقا میدهد.
در نهایت، توسعه منابع انسانی، ارتقای دانش فنی کارکنان، و تعامل نزدیکتر با بخش خصوصی، از دیگر الزامات ارتقای عملکرد گمرکات بوشهر به شمار میآیند. این تعاملات میتواند بستر تصمیمگیری دقیقتر و متناسب با نیازهای واقعی صادرات کشور را فراهم کند.
فرصت را دریابیم
گمرکات بوشهر اگرچه سالهاست در خط مقدم صادرات غیرنفتی کشور قرار دارند، اما هنوز از نگاه برنامهریزان اقتصادی کشور مغفول ماندهاند. اکنون که کشور نیازمند تقویت درآمدهای ارزی، جهش صادرات و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی است، نوبت آن رسیده که جایگاه گمرکات استان بوشهر بازتعریف شود.
این ظرفیت آماده، منتظر یک عزم ملی برای شکوفایی است. اگر نگاه بلندمدت و سیاستگذاری هوشمندانهای برای توسعه این گمرکات اتخاذ شود، بوشهر میتواند به قلب تپنده صادرات ایران بدل شود؛ نهفقط برای امروز، بلکه برای آیندهای پایدارتر و مقاومتر در اقتصاد ملی.
انتهای پیام/
نظر شما