مهران حسنی، پژوهشگر و تحلیلگر سیاست‌های توسعه گردشگری و عضو انجمن متخصصان گردشگری ایران در یادداشتی نوشت: در روزگاری که شتاب فناوری، مصرف‌گرایی و زندگی ماشینی، فاصله انسان از طبیعت و هویت فرهنگی را فزونی بخشیده است، بازخوانی و احیای سبک زندگی روستایی نه بازگشت به گذشته بلکه گامی آگاهانه در جهت توسعه‌ای انسانی و پایدار به شمار می‌آید. امروز بسیاری از روستاهای کشور، به ویژه در استان‌های شمالی همچون مازندران با چالش‌هایی چون مهاجرت جمعیت، فرسایش بافت‌های بومی، فراموشی آیین‌ها و تخریب الگوهای سنتی مواجه‌اند. با این حال، در دل همین تهدیدها، فرصتی برای بازآفرینی فرهنگی نهفته است. گردشگری روستایی و بوم‌گردی در سال‌های اخیر به عنوان ابزاری کارآمد برای احیای روستاها و بازگرداندن روح زندگی به آنها شناخته شده است.

 در این بین، گردشگری نوستالژیک یا تجربه محور می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند، چرا که بر پایه حس دلتنگی انسان مدرن برای سادگی، صمیمیت و طبیعت بنا شده است.

 وقتی گردشگر در اقامتگاه‌های بوم‌گردی با معماری چوب و گل اقامت می‌کند، نان تنوری می‌پزد، در آیین برداشت برنج و محصولات کشاورزی شرکت می‌کند، یا به صدای موسیقی محلی گوش می‌سپارد، نه تنها خاطره‌ای شخصی می‌سازد، بلکه به تداوم یک فرهنگ جمعی کمک می‌کند.

 با این حال، توسعه شتابزده و غیر کارشناسی گردشگری می تواند به تخریب همان ارزش‌های بینجامد، که برای حفظ آنها تلاش می‌کنیم. بنابراین، نگاه مدیریتی و جامع نگر به گردشگری روستایی و بوم‌گردی ضرورتی اساسی است. در همین راستا، چند محور عملیاتی می‌تواند مبنای حرکت سیاستگذاران و مدیران محلی قرار گیرد:

یک: صیانت از بافت کالبدی و فرهنگی روستاها، از طریق شناسایی، مستندسازی، ثبت بافت‌های با ارزش روستایی و بازآفرینی آنها در قالب طرح‌های حفاظت پایدار

 دو: توانمندسازی جوامع محلی در مدیریت گردشگری با آموزش روستاییان در حوزه‌های میزبانی، بازاریابی، مدیریت محیط زیست و انتقال مهارت‌های بومی به نسل‌های آینده 

 سه :حمایت از اقامتگاه‌های بوم‌گردی اصیل و مسئولانه، از طریق استفاده از مصالح بومی، حفظ هویت معماری محلی و رعایت ظرفیت زیست محیطی هر منطقه با عنوان شاخص توسعه

چهار: احیای آیین‌ها آداب و رسوم محلی، به عنوان جاذبه‌های گردشگری فرهنگی با برگزاری رویدادهای فرهنگی به ویژه فصلی، جشن‌های برداشت محصول، آیین‌های سنتی و محلی در قالب تقویم گردشگری روستایی

 پنج: ایجاد مسیرهای گردشگری تجربه محور و موضوعی، از طریق مسیرهایی که گردشگر در آن با سبک زندگی، مشاغل بومی، کشاورزی سنتی و طبیعت منطقه تعامل مستقیم دارد. 

شش: توسعه بانک داده میراث ناملموس و مهارت‌های بومی، با گردآوری و مستندسازی روایت‌ها، نغمه‌ها، زبان ها و گویش‌ها، پوشاک و لباس‌ها، خوراک‌های محلی برای حفظ و ترویج میراث‌فرهنگی

 هفت: ترویج مفهوم «زندگی کند» در گردشگری بومی، در عصر سرعت و فشار روانی روستا می‌تواند مقصدی برای بازگشت به آرامش، طبیعت، تغذیه سالم و همزیستی انسانی باشد.

 در نگاه کلان، روستاها سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی‌اند، نه بقایای گذشته. هر روستا با هویت خاص خود می‌تواند الگویی از توازن میان توسعه و اصالت باشد.اگر برنامه‌ریزی‌ها بر پایه مشارکت مردم، احترام به طبیعت و صیانت از میراث‌فرهنگی شکل گیرد، گردشگری روستایی به بستری برای پایداری اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور بدل خواهد شد.

 روز ملی روستا، یادآور این حقیقت است که ریشه‌های ما هنوز زنده‌اند؛ کافی است آنها را آگاهانه آبیاری کنیم تا از دل خاک، فرهنگ و زندگی دوباره بروید.

انتهای پیام/