به گزارش میراث آریا، علیرضا قلینژاد در این نشست که امروز صبح دوشنبه ۲۱ مهرماه جاری با حضور کارشناسان و متخصصان برگزار شد، با بیان این که حفاظت بدون جامعه ممکن نیست، گفت: ثبت عرصه و حریم اقدامی قانونی و ضروری است، اما حفاظت واقعی زمانی تحقق مییابد که مردم و جامعه محلی در کنار ما باشند. اگر سرمایه اجتماعی از بین برود، هیچ ضابطهای نمیتواند میراث را حفظ کند.
سرپرست معاونت فناوری و کاربردیسازی با اشاره به لزوم تغییر نگرش در مدیریت توسعه در کشور اظهار کرد: در سیاستهای توسعه، جایگاه میراث فرهنگی نادیده گرفته میشود. باید شرایطی ایجاد کنیم که زندگی مردم و حفاظت از میراث در کنار هم ممکن باشد. ما همه بخشی از همین جامعهایم و نمیتوانیم تنها مردم را مقصر بدانیم؛ بلکه باید سطح دانش، هماهنگی نهادی و نگاه کلان را اصلاح کنیم.
او در پایان خاطرنشان کرد: میراث فرهنگی قابل جایگزینی نیست. علم حفاظت و مرمت دانشی نو است و باید با رویکردی میانرشتهای و بهرهگیری از فناوریهای نوین، آیندهای پایدار برای محوطههایی چون چگاسفلی رقم بزنیم.
در این نشست، عباس مقدم عضو هیأت علمی پژوهشگاه و علیرضا قلینژاد سرپرست معاونت فناوری و کاربردیسازی پژوهشگاه، ضمن تشریح دستاوردهای علمی به چالشهای مدیریتی و تهدیدهای حفاظتی این محوطه مهم باستانی پرداختند.
چگاسفلی از نخستین گورستانهای شناختهشده ایران
عباس مقدم در این نشست با اشاره به پیشینه مطالعات در جنوبغرب کشور گفت: چگاسفلی از معدود محوطههایی بود که هم وجه زیستگاهی دارد و هم گورستانی است، این ویژگی، آن را به یکی از استثناییترین سایتهای پیشتاریخی ایران تبدیل کرده است.
چگاسفلی از نخستین گورستانهای شناختهشده در ایران به شمار میرود و بازتابدهندهی آغاز نمادگرایی، نیایش و بنای یادمانی در فرهنگ انسانی است.
او افزود: پروژه «زیستگاه انسان در گذر زمان» از سال ۱۳۹۴ آغاز شد و تا سال ۱۳۹۸ ادامه یافت. در این مدت ضوابط عرصه و حریم چگاسفلی تدوین و تصویب شد و حاصل پژوهشها انتشار چهار جلد کتاب، بیش از ۶۰مقاله علمی، چند کارگاه تخصصی و سه پایاننامه دانشگاهی بود.
این پژوهشگر با بیان این که این محوطه با عنوان منظر آیینی چگاسفلی در فهرست موقت میراث جهانی قرار گرفت، تصریح کرد: این محوطه حلقهای میان دشت شوشان بزرگ و حوزه دریای پارس است و یکی از کهنترین مراکز شکلگیری تمدن در جنوبغرب ایران بهشمار میآید.
او افزود: شواهدی از نخستین کاربرد آجر در سازهها، استفاده از طلا و نقره، استانداردسازی وزن و حجم و مراودات تجاری با مراکز دوردست در چگاسفلی مشاهده شده است.
چگاسفلی ظرفیت تبدیلشدن به نخستین موزه گورستان پیش از تاریخ کشور را دارد
به گفته مقدم، چگاسفلی ظرفیت تبدیلشدن به نخستین موزه گورستان پیش از تاریخ کشور را دارد و هرچند طرح موزه طراحی و حتی تأمین اعتبار شد، اما متأسفانه پروژه ادامه نیافت.
مقدم با اشاره به فرایند تعیین عرصه و حریم این حوزه و توضیح روند تعیین حریم چگاسفلی گفت: کار میدانی از خرداد ۱۳۹۴ آغاز شد، گزارش تفصیلی در امرداد همان سال ارائه شد، شورای حرایم استان در شهریور و شورای حرایم وزارت در آبان ۱۳۹۴ ضوابط را تصویب کردند و نهایتاً حکم در اسفند همان سال به استاندار ابلاغ شد.
مقدم با ابراز نگرانی از وضعیت کنونی تصریح کرد: پس از ابلاغ عرصه و حریم، فعالیتهایی مانند کشاورزی، زنبورداری، گازرسانی، احداث دکل مخابراتی و طرح فاضلاب در محدوده محوطه انجام شد که موجب تخریب بخشهایی از عرصه شده است.
این پژوهشگر با بیان این که متأسفانه ارادهای برای ثبت جهانی و حفاظت مؤثر از چگاسفلی وجود ندارد و مسئولیت مشخصی در این زمینه تعریف نشده است، گفت: بحران مدیریتی به واسطه ناآگاهی وضعیت نامناسبی ایجاد کرده است، اهلیت نداشتن مدیران، ناهماهنگی نهادی، بیتوجهی به قوانین و حذف کارشناسان متعهد باعث شده ضوابط عرصه و حریم جنبهای تشریفاتی پیدا کند.
او با بیان این که برخی دهیاران و مسئولان محلی نیز بدون آگاهی کافی از ارزشهای میراث فرهنگی تصمیمهایی گرفتهاند که آسیبهای جدی به محوطه وارد کرده است، خاطرنشان کرد: در حالی که چگاسفلی نمونهای از ثروت فرهنگی کشور است، رفتارهای غیرکارشناسی، همانند احداث کارخانهها یا پروژههای توسعهای بدون ارزیابی میراثی، تهدیدی مستقیم برای بقای این محوطههاست.
این باستان شناس در پایان اظهار کرد: باید مشارکت مردم محلی را افزایش داد و میراث فرهنگی را بهعنوان سرمایهای ملی و اجتماعی به آنان شناساند.
انتهای پیام/
نظر شما