لیلا صدقی کارشناس ارشد پژوهش هنر در گزارشی نوشت: در همایش هوش مصنوعی و اقتصاد هنر سخنرانان مهندس کاظمی پژوهشگر هنر و معاون اسبق امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی - دکتر آشتیانی مشاور صنایع خلاق وزارت علوم تحقیقات و فن آوری – دکتر روشنی مدرس و پژوهشگر هنر و دکتر جواد زاده عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات بودند.

در ابتدا مهندس کاظمی چند دقیقه درباره سابقه اقتصاد هنر در دنیا و موانع موجود در کشور مواردی را مطرح نمود.

وی گفت: مبحث اقتصاد هنر از سال ۲۰۰۰ باب شد و طبق تجربه و مطالعات گسترده در سراسر دنیا ساز و کار نگاه اقتصادی به هنر و تولید ناخالص ملی از این منظر مستقیما به نگاه خلاق مربوط میشود.

هوش مصنوعی در این راستا پدیده مهم و موثری است که نگاه حکمرانی را در این حوزه دچار چالش کرده و تحولات را سرعت بخشیده است. متاسفانه رتبه کشور ما هفتاد ویکمین در دنیا در زمینه استفاده از هوش مصنوعی است و این نشاندهنده عدم برنامه ریزی صحیح در استفاده از این پدیده غالب است.

نوع گرایی و تحول خواهی به عنوان یک خصلت مشهور همواره درباره ایرانیان گفته میشد که حتی هرودوت در اینباره میگوید ایرانیان قومی هستند که هرچه رسد به سرعت از آن خود میکنند.

موانع ورود هوش مصنوعی و استفاده از آن در کشور اولا به دلیل فقدان نظریه فرهنگی هنری است. چرا که یک سند مدون در این خصوص وجود ندارد دوما نسبت حکمرانی فرهنگی با فرهنگ و هنر است که به غلط و بر اساس مصوبه مهندسی فرهنگی در سال ۱۳۹۲ دولت را مکلف به نظارت میکند و نه حمایت و این مانع خلاقیت و نوآوری است.در حالیکه راه برون رفت از این موضوع معماری توسط حکمرانیست و مهندسی آن صحیح نیست. در واقع دولت صرفا باید نقشه راه را ترسیم کند و دخالتی در اجرا و کنترل آن نکند.

برخی دولتهای مدرن و توسعه یافته مثل آمریکا صرفا تسهیل گری میکنند و برخی هم مثل انگلیس تنها سیاستگذاری میکنند و فقط کشورهایی مثل چین و ایران هستند که هنر و فرهنگ را مهندسی میکنند.

مانع سوم رویکرد سیاسی و امنیتی به فرهنگ و هنر است. مثل آنچه افلاطون معتقد بود که هنر و شعر ممنوع است چرا که تخیل انسان را دستخوش خود میکند و افراد از ثبات خارج میشوند.اما اساسا فرهنگ و هنر مهندسی بردار نیست.

مانع بعدی این است که اصولا هنرمند یک شغل نیست و رسمیت ندارد و تسهیلاتی شاملش نمیشود دارای صنف نیست و زمان و مکان مشخص ندارد اثر هنری یک کالا نیست و نظام صنفی مشخصی برای آن وجود ندارد.

در ادامه دکتر روشنی گفت: اصولا ارزش و ارج انسانی به کار است و عدالت بر مبنای وجود شغل شکل میگیرد در دوران طلایی یک حکمرانی هنرمندان در تصمیم گیری ها دخالت مستقیم میکنند و اکنون اگر در حوزه هوش مصنوعی کنش گری نداشته باشند حکمرانی نیز به این حوزه اقبالی نشان نمیدهد. تخیل بر اساس ادراک حسی شکل میگیرد در حالیکه متاسفانه در سیستم آموزشی ما بی اهمیت ترین و بدترین کلاس و زمان آموزشی زنگ هنر است و در سطح دانشگاه نیز نگاه بینا رشته ای وجود ندارد امروزه سهم کالاهای فاخر هنری که بتوان به آن افتخار کرد بسیار کم است در حالیکه در گذشته آنچه مثلا در تحول نگارگری توسط بهزاد اتفاق افتاد یک مهندسی از جانب حکمرانی نبود و یا گنبد شیخ لطف الله در اصفهان یک فناوری در زمان خود بوده است جامعه باید به این آگاهی برسد که هنر یک امر فن آورانه است و هنرمند با چه جهان زیسته ای میتواند ارتباط برقرار کند.

سپس آقای آشتیانی گفت: هر بحرانی حاصل چگونگی حل مساله است و اگر موفق شود تمدن بوجود می آید و اگر نشود جاهلیت ایجاد میشود.

در خصوص اقتصاد هنر ما گاهی در ناتوانی در حل مساله به حذف مساله میرسیم تنها جایی که سند خلاق مدون نوشت، شورای انقلاب فرهنگی بود که آن هم ۱۴۰۴ منقضی شد.

در دنیا پس از انقلاب صنعتی به این نتیجه رسیدند که باید شبکه ای بین حکمرانی ،کمپانیها و نهادهای مختلف ایجاد شود و بعد از آن است که هنر وارد صنعت میشود و صنعت خلاق در حال وقوع است.

در ایران اگر بخواهیم اقتصاد هنر را توسعه بدهیم مسیرش از طریق پارکهای علم و فن آوری است به عنوان مثال اکنون سیستان و بلوچستان رتبه دوم کشور در زمینه صنایع خلاق را دارد و یک مجموعه با محوریت سوزن دوزی در زاهدان مشغول تولیدات هنری است، کاری که معاونت فناوری وزارت علوم انجام داد درحالیکه وزارت میراث فرهنگی میبایست متولی آن بود متاسفانه تمام دنیا و حتی تمام کشورهای اطراف، توسعه صنایع خلاق را پیگیری میکنند و تنها ایران است که نه در مجامع پژوهشی جهانی حضور دارد و نه در مدیریت کلان و جهانی نقشی دارد. امروزه علرغم مشکلات و تحریمها هنر مقوله ای است که مثل دارو شامل تحریم نیست و در تمام دنیا نیز معتقدند چرخش مالی در هنر وقتی اتفاق می افتد که تنوع محصول وجود داشته باشد و این هیچ ضدیتی با نگرش سیاسی و دینی برایشان ندارد و از وجود صنایع خلاق هنری ایران در بازارهای جهانی استقبال میکنند اما بازهم وزارت میراث فرهنگی در این خصوص کاری نکرده و زمینه تبادلات مالی فراهم نیست.

مهندس کاظمی گفت: اقتصاد هنر به چند دسته تقسیم میشود ۱- اقتصاد آفرینشهای کاربردی مثل طراحی و تبلیغات ۲- اقتصاد فرهنگی مثل میراث فرهنگی و سینما ۳- اقتصاد خلاق مثل ُمد، َفشن و ِگیم ۴- اقتصاد کپی رایت ۵- اقتصاد گردشگری فرهنگی و هنری ۶- اقتصاد دیجیتال مثل هوش مصنوعی که در آن به شدت دچار خلا دیتا و داده هستیم و سازمان ملی هوش مصنوعی باید به واقع محقق شود.

و در آخر دکتر آشتیانی گفت: ما نیاز داریم بازیگران جدید وارد بازی هنر شوند آنچه امروزه تولیدات را های تک و تجاری سازی میکند هنر است هوش مصنوعی در سال ۱۹۵۰ برای پاسخ به یک سوال نظامی شکل گرفت ۲۰۱۰ مطالعاتش عمیق تر شد و در ۲۰۱۵ به واسطه هنر تجاری سازی شد و برای فهم عموم مهیا شد و با تحقیق و توسعه میشود اقتصاد هنر را پویا کرد و دکتر روشنی نمونه ای از ورود هوش مصنوعی به حیطه هنر را در قالب ویدیوی کوتاهی نمایش داد.       

انتهای پیام/