در حال حاضر کار مطالعه و آماده سازي طرح مرمت گچ بري‌ها و تزئينات گنبد علويان همدان در حال انجام است که با تهيه طرح، فاز اجرايي مرمت اين اثر آغاز مي‌شود.
گنبد علويان همدان از نظر گچبري و آجرکاري از آثار ارزشمند و کم‌نظير سده‌هاي مياني دوره اسلامي (قرن 6 و 7 هجري) است و به لحاظ شکل ظاهري مشابه گنبد سرخ مراغه (452 هـ.ق) است. داخل بنا در ابعاد هشت در هشت متر داراي تزئينات غني و متراکم و در عين حال رمز آلود و چشم نواز است و از اين نظر مشابه گنبد حيدريه قزوين (اوايل قرن ششم هـ.ق) محسوب مي شود. بنابراين گنبد علويان از بناهاي قرن ششم و دوره سلجوقي به شمار آيد. اين بنا به صورت چهار ضلعي در ابعاد 8/12 متر مربع به ارتفاع 5/11 متر ساخته شده و چهار جرز ستون مانند به ارتفاع 5/9 متر و قطر حدود 2 متر، مانند برج هاي چهار گوشه آن را در ميان گرفته‌اند. هر يک از اين برج‌ها داراي پنج طاق‌نماي فرو رفته مثلثي به ارتفاع هشت، عرض يک و عمق نيم‌متر است که از مقطع جرزها (برج‌ها) را به صورت نيمي از يک ستاره هشت پر درآ ورده است.
برفراز ورودي بنا گچ بري‌هاي برجسته لانه زنبوري شامل گل و بوته‌هاي در هم پيچيده به شکل زيبايي خودنمايي مي‌کند. بر حاشيه خارجي کادر نيز کتيبه‌اي گچبري شده مشتمل بر آياتي از قرآن مجيد به خط کوفي مشاهده مي شود. پيشاني طاق نما و برج‌هاي پيراموني نيز پوشيده از تزئينات گچبري و تزئيناتي با آجرهاي راسته و خفته است. اظلاع غربي و شرقي هر يک داراي دو طاق نما به ارتفاع 5/8 و عرض چهار متر است که درون آنها با تزئينات برجسته طرح‌هاي آجري و برحسته طرح هاي تودرتوي لوزي‌ها تزئين شده است. در هر کنج بنا 10طاقچه رفيع و در اضلاع غربي شرقي دو طاق نما واقع شده که سراسر پوشيده از طرح‌هاي انبوه و بسيار زيباي گچبري شده است. محراب بنا که در ضلع جنوبي واقع شده نيز با تزئينات بديع گچبري بر غناي اين اثر افزوده است نورگيري‌هاي نزديک به سقف، روشنايي مناسبي به محوطه داخلي بنا مي‌بخشد. راه پله‌اي کم عرض از درون برج شمال شرقي به سقف راه مي‌يابد./106
انتهای پیام/
