میراثآریا: این رویداد با همکاری و همافزایی ادارهکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان هرمزگان، ادارهکل منابع طبیعی، ادارهکل حفاظت محیطزیست، ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی هرمزگان، فستیوال فرهنگی خواجه عطا و مشارکت داوطلبانه خانوادهها و علاقهمندان به طبیعت برگزار شد؛ رویکردی که خود نشانهای روشن از مشارکت جمعی و نگاه بینبخشی در حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی کشور است.
مشارکت کودکان و خانوادهها؛ آموزش با لمس مستقیم طبیعت
در بخش اصلی این رویداد، خانوادهها به همراه فرزندانشان وارد جنگلهای حرا شدند و در فرآیند بذرچینی حرا (کُنگ) شرکت کردند. این تجربه زیسته، فرصتی ایجاد کرد تا کودکان نهتنها با چرخه طبیعی رشد این گونه ارزشمند آشنا شوند، بلکه بهطور عملی مسئولیت کاشت و مراقبت از نهالها را نیز بر عهده بگیرند.
در همین راستا، اسامی ۲۸ کودک و نوجوان در فهرست ویژهای ثبت شد تا سه ماه بعد، همراه با نهالهای جوان خود دوباره به جنگل بازگردند و در کنار کارشناسان محیطزیست و خانوادههایشان روند رشد و مراقبت از این اکوسیستم حساس را ادامه دهند.
به تمامی کودکان شرکتکننده هدایایی اهدا شد و برای سه کودک خلاق که نقاشیها یا داستانهایی متمایز درباره حرا ارائه کنند، جوایز ویژهای در نظر گرفته شد. این بخش نهتنها جنبه تشویقی داشت، بلکه نوعی پیوند میان خلاقیت هنری، روایتگری بومی و آموزش محیطزیستی را شکل داد.
«شوز بندر»؛ الهامگرفته از تجربههای موفق
به گفتهی علی پوزن، مدیر اجرای پروژه شوز بندر: این رویداد بر اساس تجربه موفق برنامه "سرزورزوما" در جزیره قشم طراحی شد؛ تجربهای که با استقبال گسترده خانوادهها، نهادهای آموزشی و حتی جامعه بینالمللی روبهرو گردید. ما در بندرعباس نیز تلاش کردیم همین مدل را بازآفرینی کنیم و با شرایط محلی گره بزنیم. هدف اصلی، ایجاد آموزش غیرمستقیم و تقویت حس مسئولیت اجتماعی نسل جدید است. کودکان وقتی بذر را در خاک میکارند و به چشم خود تغییرات طبیعت را میبینند، بهتر از هر کلاس درسی یاد میگیرند که زمین و دریا امانتی گرانبها برای حفاظت هستند.
او افزود: برگزاری چنین رویدادهایی در دل طبیعت سبب میشود خانوادهها نیز همراه کودکان بیاموزند که تغییر رفتارهای کوچک، مانند پرهیز از ریختن زباله یا احترام به چرخه حیات گیاهان و جانوران، چگونه میتواند اثرات بزرگی بر محیط داشته باشد.
پیوند فرهنگ، روایت و محیطزیست
یکی از بخشهای شاخص «شوز بندر» بازگویی روایتهای محلی و حتی نمونههایی از ادبیات بینالمللی درباره جایگاه درختان حرا بود. در این بخش، داستانهای بومی صیادان و روایتهای مردمان محلی درباره نقش حرا در زندگی ساحلنشینان بازگو شد.
فرمهای ویژهای نیز در اختیار کودکان قرار گرفت تا تجربه زیسته خود از جنگلهای حرا را با نوشتن داستان یا کشیدن نقاشی ثبت کنند. همچنین برای هر کودک «چکلیست مراقبت از نهال» تهیه شد تا روند رشد درخت خود را یادداشت کنند.
قرار است این آثار خلاقانه در قالب یک کتابچه مصور گردآوری و منتشر شود؛ اقدامی که هم به ماندگاری حافظه اجتماعی و فرهنگی شهر کمک میکند و هم نسلی تازه از روایتگران طبیعت را به جامعه معرفی خواهد کرد.
اهمیت جنگلهای حرا؛ میراثی طبیعی و سرمایهای جهانی
جنگلهای حرا یا همان مانگروها یکی از کمیابترین و ارزشمندترین اکوسیستمهای کره زمیناند که علاوه بر زیبایی چشمگیر، نقشی حیاتی در پایداری محیطزیست ایفا میکنند.
از جمله کارکردهای این جنگلها میتوان به تولید اکسیژن و جذب دیاکسیدکربن، تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش ساحلی، ایجاد زیستگاه برای آبزیان و پرندگان مهاجر و تأمین معیشت جوامع محلی از طریق صیادی و اکوتوریسم اشاره کرد.
این ویژگیها سبب شده که جنگلهای حرا نهتنها یک میراث طبیعی ملی بلکه یک سرمایه جهانی محسوب شوند؛ سرمایهای که حفاظت از آن نیازمند آگاهی، آموزش و مشارکت مردمی است.
نقش رویدادهای فرهنگی ـ آموزشی در توسعه اکوتوریسم
یکی دیگر از دستاوردهای «شوز بندر» معرفی ظرفیتهای جنگلهای حرا بهعنوان یک جاذبه اکوتوریسمی بود. در سالهای اخیر، گردشگران داخلی و خارجی علاقه فزایندهای به تجربه سفرهای طبیعتمحور نشان دادهاند. جنگلهای حرا بندرعباس نیز میتواند همچون نمونههای موفق جهانی، به مقصدی برای گردشگری پایدار بدل شود؛ مشروط بر آنکه حفاظت و مدیریت اصولی در اولویت قرار گیرد.
چنین رویدادهایی بسترساز توسعه گردشگری مسئولانه هستند و اقتصاد محلی را از طریق حضور گردشگران و مصرف محصولات بومی تقویت میکنند. همچنین جایگاه بینالمللی بندرعباس را بهعنوان شهری سبز و پایدار ارتقا میدهند و آگاهی عمومی جامعه میزبان را نسبت به ارزشهای طبیعی افزایش میدهند.
رویداد «شوز بندر» بیش از آنکه یک برنامه یکروزه باشد، نشانهای از تغییر نگرش به آموزش، محیطزیست و گردشگری در استان هرمزگان است. در این رویداد، آموزش به شکلی غیرمستقیم و تجربهمحور، فرهنگ محلی و بینالمللی، حفاظت از منابع طبیعی و توسعه گردشگری پایدار در هم تنیده شدند.
بندرعباس با «شوز بندر» الگویی تازه ارائه کرده است؛ الگویی که بر پایه مشارکت اجتماعی، مسئولیتپذیری نسل جوان، خلاقیت هنری و روایتگری فرهنگی بنا شده و میتواند در آینده نزدیک به عنوان یک مدل ملی و حتی منطقهای برای حفاظت از مانگروها و توسعه اکوتوریسم مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام/
نظر شما