علیرضا حبیبی معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در یادداشتی نوشت: پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی، گردشگری و هتلداری. این نمایشگاه که از ۴ تا ۷ آذرماه برگزار شد، فرصتی بود برای گردهمایی هنرمندان، فعالان صنعت گردشگری، پژوهشگران، سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان فرهنگ ایرانی. اصفهان، به عنوان شهر جهانی صنایع دستی و یکی از قطب‌های گردشگری ایران، بستری فراهم کرد تا تجربه، دانش، هنر، نوآوری و نگاه‌های تازه در حوزه‌های مختلف تبادل شود و تصویری روشن از ظرفیت‌ها و چالش‌های این حوزه‌ها ارائه گردد.

اصفهان؛ شهری که خود یک نمایشگاه زنده است

انتخاب اصفهان برای میزبانی چنین رویدادی انتخابی اتفاقی نیست. این شهر نه تنها به دلیل پیشینه تاریخی و هنری خود، بلکه به واسطه جایگاه جهانی‌اش در صنایع دستی و گردشگری، بهترین موقعیت را برای برگزاری نمایشگاهی از این دست فراهم می‌آورد. اصفهان شهری است که معماری، رنگ، نقش، تاریخ و هنر در آن نفس می‌کشد؛ از میدان نقش جهان و مدرسه چهارباغ تا بازارهای سنتی و کارگاه‌های زنده صنایع دستی، همه و همه نشان از پیوند این شهر با میراث فرهنگی و هویت ایرانی دارد.

برگزاری نمایشگاه در چنین فضایی باعث می‌شود بازدیدکنندگان تنها به تماشای غرفه‌ها بسنده نکنند، بلکه تجربه‌ای چندبعدی از هنر و فرهنگ اصفهان داشته باشند؛ گویی شهر خود یک سالن بزرگ نمایشگاهی است که پشت هر کوچه و بنا، تاریخی درخشان و روحی زنده پنهان شده است.

نمایشگاه؛ پلی میان گذشته و آینده

یکی از مهم‌ترین کارکردهای نمایشگاه امسال، ایجاد ارتباط میان میراث گذشته و نیازهای امروز جامعه بود. صنایع دستی به عنوان هنری که ریشه در تاریخ، فرهنگ و روح ایرانی دارد، در سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری نیازمند نگاهی نو و رویکردهای مدرن است. این آثار نه تنها نماد هویت هستند، بلکه می‌توانند به ابزارهایی کارآمد برای توسعه اقتصادی، اشتغال‌زایی و حتی دیپلماسی فرهنگی تبدیل شوند.

در این نمایشگاه، هنرمندان از سراسر کشور حضور یافتند و طیف گسترده‌ای از هنرهای سنتی را عرضه کردند؛ از خاتم و قلم‌زنی تا سفال، نگارگری، میناسازی، فیروزه‌کوبی، چرم‌دوزی، زیورآلات سنتی، پارچه‌بافی، گرافیک سنتی، سوزن‌دوزی و ده‌ها رشته دیگر. هر غرفه داستانی از تلاش، خلاقیت، ایستادگی و عشق بود؛ داستان هنرمندانی که با وجود چالش‌های اقتصادی، کمبود ابزار و مشکلات معیشتی هنوز هنر را زنده نگه داشته‌اند.

اما نقطه قوت نمایشگاه امسال آن بود که تنها به ارائه آثار سنتی بسنده نکرد، بلکه بخش مهمی از غرفه‌ها به طراحی نو، ترکیب هنر با فناوری‌های جدید، بسته‌بندی استاندارد، بازاریابی دیجیتال، برندینگ و صادرات صنایع دستی اختصاص داشت. این روند نشان می‌دهد که هنرمندان و فعالان این حوزه کم‌کم به سمت نگاهی حرفه‌ای‌تر و اقتصادی‌تر حرکت می‌کنند.

گردشگری؛ صنعتی که بدون تعامل رشد نمی‌کند

در کنار صنایع دستی، بخش گردشگری نمایشگاه نیز نقش مهمی در شکل‌گیری گفتمان‌های تازه داشت. حضور دفاتر خدمات گردشگری، اقامتگاه‌های بوم‌گردی، مجموعه‌داران، راهنمایان گردشگری، کارشناسان میراث فرهنگی و فعالان سفر باعث شد نمایشگاه از حالت هنری خارج شده و به فضایی برای تبادل اطلاعات حرفه‌ای تبدیل شود.

امسال بخش قابل توجهی از غرفه‌ها به گردشگری خلاق، گردشگری پایدار، گردشگری سلامت، اکوتوریسم و گردشگری روستایی اختصاص داشت؛ موضوعاتی که در جهان امروز بخش مهمی از صنعت گردشگری را تشکیل می‌دهند. اصفهان با وجود صدها اثر تاریخی ثبت ملی و جهانی، ظرفیت‌های طبیعی و فرهنگی فراوان و نیروی انسانی متخصص، می‌تواند در این حوزه‌ها به مرکز نوآوری تبدیل شود.

یکی از نکات مورد توجه کارشناسان در نمایشگاه امسال، رشد واحدهای اقامت بوم‌گردی در استان اصفهان بود. مهمان‌نوازی، فرهنگ محلی، طبیعت بکر و تجربه زیست‌بوم‌های متفاوت، فرصت‌هایی هستند که این اقامتگاه‌ها برای گردشگران فراهم می‌کنند. ارتباط میان این اقامتگاه‌ها و هنرمندان صنایع دستی نیز یکی دیگر از مواردی است که می‌تواند هم به تقویت اقتصاد محلی کمک کند و هم به معرفی فرهنگ ایرانی به گردشگران داخلی و خارجی.

هتلداری؛ صنعتی که نیازمند نگاه علمی و خدمات محور است

بخش هتلداری نمایشگاه، از فعال‌ترین بخش‌های رویداد امسال بود. در این حوزه، استانداردسازی، آموزش نیروی انسانی، دیجیتالی‌سازی خدمات، ارتقای کیفیت و مدیریت تجربه مشتری از مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوها بود. هتل‌ها و مراکز اقامتی در شهرهای گردشگرپذیر همچون اصفهان با طیف وسیعی از مخاطبان روبه‌رو هستند و برای رقابت با شهرهای گردشگری منطقه باید پیوسته کیفیت خدمات خود را ارتقا دهند.

نمایشگاه فضایی فراهم کرد تا هتلداران با شرکت‌های تامین تجهیزات، شرکت‌های نرم‌افزاری، طراحان داخلی، متخصصان بازاریابی و فعالان گردشگری وارد تعامل شوند. این تعاملات برای صنعتی که به سرعت در حال تحول است ضروری و حیاتی است.

اهمیت صادرات و اقتصاد هنر

یکی از محورهای مهم نمایشگاه امسال، بحث صادرات صنایع دستی و استراتژی‌های ورود به بازارهای جهانی بود. ایران به دلیل تنوع و اصالت هنرهای دستی خود می‌تواند سهم قابل توجهی در بازار جهانی داشته باشد، اما چالش‌هایی نظیر بسته‌بندی نامناسب، نبود استانداردهای صادراتی، ضعف در بازاریابی دیجیتال، محدودیت‌های نقل‌وانتقال مالی و عدم حضور مستمر در نمایشگاه‌های جهانی باعث شده است این ظرفیت عظیم کمتر دیده شود.

در غرفه‌های مشاوره و نشست‌های تخصصی، کارشناسان تلاش کردند راهکارهایی عملی برای توسعه صادرات ارائه دهند. نقش برندینگ و هویت‌بخشی به محصولات، استفاده از پلتفرم‌های فروش بین‌المللی، ایجاد شبکه‌های تعاملی میان هنرمندان و بازرگانان و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه صنایع دستی از جمله مباحث مهم و کارآمدی بود که مطرح شد.

نوآوری؛ حلقه گمشده‌ای که در حال پیدا شدن است

یکی از ویژگی‌های متفاوت نمایشگاه امسال، تمرکز بر نوآوری و حضور استارتاپ‌ها بود. از تولیدکنندگان ابزارهای نوین تا پلتفرم‌های فروش، شرکت‌های مدیریت گردشگری، اپلیکیشن‌های هوشمند هتل‌ها و سامانه‌های رزرو اقامتگاه، حضور چشمگیری داشتند. این جریان جدید نشان می‌دهد که صنایع دستی و گردشگری به سمت پویایی، مدرن‌سازی و دیجیتالی شدن حرکت می‌کنند.

نوآوری در صنایع دستی به معنای تغییر اصالت نیست، بلکه به معنای خلق راه‌های جدید برای عرضه هنر است؛ راه‌هایی که نسل جدید هنرمندان را با مخاطبان جهانی پیوند می‌دهد. استفاده از مواد اولیه تازه، نوآوری در طراحی‌ها، الهام گرفتن از هویت ایرانی در قالب مدرن و تولید محصولات کاربردی، از جمله رویکردهایی بود که در آثار برخی از غرفه‌ها به وضوح دیده می‌شد.

ظرفیت‌های اصفهان و نقش آن در اقتصاد ملی

اصفهان نه فقط شهری گردشگرپذیر، بلکه یک قطب فرهنگی و اقتصادی است. صنایع دستی در این شهر بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت آن است و هزاران هنرمند در رشته‌های مختلف مشغول فعالیت هستند. این نمایشگاه نشان داد که اصفهان می‌تواند به عنوان مرکز مدیریت زنجیره ارزش صنایع دستی کشور عمل کند؛ از آموزش و تولید تا فروش، صادرات و نوآوری.

گردشگری نیز یکی از حوزه‌هایی است که می‌تواند اشتغال پایدار ایجاد کند، درآمد ارزی به همراه آورد و اقتصاد محلی را تقویت کند. اگر برنامه‌ریزی‌های کلان به‌درستی دنبال شود، اصفهان می‌تواند در کنار شهرهایی مانند استانبول، تبریز، باکو و دوحه، به یک مقصد گردشگری مهم در منطقه تبدیل شود.

پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی، گردشگری و هتلداری اصفهان تنها یک رویداد هنری یا تجاری نبود؛ بلکه آیینه‌ای بود برای نشان دادن ظرفیت‌های عظیم فرهنگی و اقتصادی ایران. این نمایشگاه تصویری امیدبخش از آینده ارائه کرد؛ آینده‌ای که در آن هنر ایرانی نه یک کالای تزئینی، بلکه یک سرمایه ارزشمند اقتصادی و فرهنگی است. اصفهان با برگزاری این رویداد، بار دیگر ثابت کرد که قلب تپنده هنر و گردشگری ایران است و می‌تواند الگوی موفقی برای دیگر شهرهای کشور باشد.

انتهای پیام/