به گزارش میراثآریا، محمدابراهیم زارعی، رئیس پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری که در این مراسم سخن می گفت با اشاره به جایگاه پژوهش در صیانت از هویت فرهنگی تصریح کرد: پژوهشگاه میراث فرهنگی با برخورداری از پژوهشکدههای تخصصی در حوزههای باستانشناسی، مردمشناسی، ابنیه و بافت، حفاظت و مرمت و زبانشناسی، وظیفه تولید اسناد معتبر فرهنگی را بر عهده دارد.
او کتاب «فرهنگ مردم نیکآباد» را یک سند دست اول دانست و افزود: هرگونه پژوهش آتی درباره فرهنگ این منطقه باید بر پایه چنین آثار مستندی شکل بگیرد.
زارعی با اشاره به غنای گویش و واژگان محلی نیکآباد، بر ضرورت انجام پژوهشهای زبانشناسی در این منطقه تأکید کرد و گفت: ثبت و ضبط گویشها و زبانهای محلی بخشی مهم از میراث ناملموس است که باید با جدیت دنبال شود.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همچنین نقش مدیران محلی با نگاه فرهنگی را در حفظ این سرمایهها بسیار مؤثر دانست و از همراهی مردم، پژوهشگران و انجمنهای فرهنگی قدردانی کرد.
شهرام آذرپی فرماندار جرقویه در سخنانی با اشاره به پیشینه تاریخی و تمدنی منطقه، نیکآباد و شهرستانهای شرق اصفهان را از کانونهای کهن تمدن در فلات مرکزی ایران معرفی کرد و گفت: این منطقه از دوران پیش از تاریخ، از جمله دوره پارینهسنگی، تا دورههای ساسانی و اسلامی، دارای آثار و شواهد متعدد تاریخی است.
او به وجود قلعهها، آتشکدهها، مساجد تاریخی، گویشهای اصیل فارسی دری و آیینهای مذهبی شاخص اشاره کرد و افزود: شرق اصفهان در مسیر جاده تاریخی ابریشم قرار داشته و تعدد قلعهها و بناهای تاریخی نشاندهنده اهمیت ارتباطی و اقتصادی این منطقه در دورههای مختلف است.
فرماندار نیک آباد همچنین با اشاره به ظرفیتهای طبیعی نیک آباد، از کویر، تالاب گاوخونی و موقعیت جغرافیایی منطقه بهعنوان فرصتهای مهم توسعه گردشگری یاد کرد و گفت: کمتوجهی به حق طبیعت در سالهای گذشته، آسیبهایی را به این ظرفیتها وارد کرده، اما با برنامهریزی و حمایت دستگاههای مسئول میتوان مسیر احیای آنها را دنبال کرد.
او تأکید کرد: رویکرد مدیریت شهرستان، تمرکز بر توسعه زیرساختها و فراهمسازی بسترهای اساسی است تا در ادامه بتوان به شکل مؤثر به فعالیتهای فرهنگی و گردشگری پرداخت.
در ادامه محمد طاووسی مشاور فرماندار و مدیرعامل انجمن دوستداران میراث نیک آباد، با تشریح روند تدوین کتاب «فرهنگ مردم نیکآباد» گفت: این اثر حاصل حدود چهار سال پژوهش، ثبت میدانی و نگارش علمی است که از سال ۱۴۰۰ آغاز شد و با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مشارکت مردم محلی به ثمر رسید.
او هدف اصلی این پروژه را مکتوبسازی فرهنگ عامه، آداب و رسوم، باورها و هویت بومی مردم نیکآباد عنوان کرد و افزود: این کتاب یک یادگار ماندگار برای نسل امروز و نسلهای آینده است و نقش مهمی در جلوگیری از گسست فرهنگی میان نسلها دارد.
طاووسی با قدردانی از پژوهشگران، نویسندگان و اعضای انجمن، تأکید کرد: این پژوهش با انگیزهای کاملاً فرهنگی و بدون نگاه مادی انجام شده و ثمره آن متعلق به مردم نیکآباد است. به گفته او، فرهنگ و تاریخ این شهر ظرفیت معرفی در سطح ملی و حتی بینالمللی را دارد و نیازمند توجه و حمایت بیشتر نهادهای متولی است.
در بخش دیگری از این مراسم، پیام مکتوب حجتالاسلام والمسلمین فخرالدین صانعی قرائت شد که در آن، انتشار این کتاب بهعنوان نمادی از خودآگاهی تاریخی، سرمایه فرهنگی و بلوغ فکری مردم نیکآباد، مورد تقدیر قرار گرفته و از تلاش پژوهشگران و فعالان فرهنگی برای پاسداشت هویت تاریخی این منطقه قدردانی شده بود.
امیر کرم زاده مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اصفهان نیز با اشاره به جایگاه ویژه شرق اصفهان در تاریخ و تمدن ایران، بر ضرورت احیای نقش تاریخی این منطقه تأکید کرد و گفت: آثار ارزشمند تاریخی، مساجد، کاروانسراها، پلها و مسیرهای ارتباطی قدیمی، ظرفیت تبدیل این منطقه به یکی از قطبهای مهم گردشگری را دارد.
او از برنامههای حمایتی برای توسعه گردشگری، جذب سرمایهگذار و گسترش همکاریهای پژوهشی خبر داد و بر نقش مردم، انجمنهای فرهنگی و مشارکت محلی در حفظ و احیای میراث تاریخی تأکید کرد.
در ادامه آیین رونمایی از کتاب «فرهنگ مردم نیکآباد»، ژیلا مشیری، پژوهشگر مردمشناسی و از نویسندگان این اثر، با اشاره به فرآیند انجام پژوهش گفت: برای یک پژوهشگر، هیچ چیز خوشایندتر از آن نیست که ثمره کار علمی خود را در قالب کتاب ببیند و امروز این اتفاق با انتشار کتاب فرهنگ مردم نیکآباد محقق شده است.
او با قدردانی از انجمن دوستداران میراث نیکآباد و همراهی فرمانداری نیک آباد، تصریح کرد: این پژوهش صرفاً یک تکنگاری محدود نبوده، بلکه انتخابی آگاهانه از یک «میدان اجتماعی» برای مشاهده عینی میان سنت، تغییرات اجتماعی و زیست روزمره مردم بوده است.
او افزود: نیکآباد نه شهری کاملاً سنتی و نه شهری کاملاً مدرن است، بلکه نمونهای روشن از زیست بینابینی در شهرهای کوچک ایران به شمار میرود؛ جایی که مردم همزمان به آیینها و باورهای سنتی پایبند هستند و در عین حال با تغییرات اقتصادی، رسانهای و اجتماعی نیز مواجهاند. این تنش میان سنت و مدرنیته یکی از محورهای اصلی این پژوهش مردمنگارانه بوده است.
مشیری با اشاره به انجام مصاحبههای عمیق میدانی اظهارکرد: بخش عمده اطلاعات این کتاب حاصل اعتماد مردم نیکآباد است که پژوهشگران را در خانههای خود پذیرفتند و دانستهها، خاطرات و حافظه تاریخی خود را در اختیار ما قرار دادند.
او افزود: فرهنگ مردم نیکآباد بهشدت بر پایه خانواده، دین و حافظه تاریخی استوار است و مناسک مذهبی، بهویژه آیینهای محرم و صفر، نقشی فراتر از کارکرد آیینی داشته و در بازتولید هویت جمعی و روابط اجتماعی نقش اساسی ایفا میکند.
این پژوهشگر تصریح کرد: انتخاب یکی از فازهای پژوهش در ایام محرم به دلیل اهمیت و گستردگی این آیینها در نیکآباد انجام شد؛ آیینهایی که بخشی از آنها در معرض فراموشی یا اضمحلال قرار داشتند. به گفته او، یکی از نقاط قوت جامعه نیکآباد، حفظ اصالت فرهنگی و نقش فعال مردم در پاسداری از سنتها بهصورت خودجوش و درونگروهی است.
در ادامه فریده مجیدی، سرپرست پژوهشکده مردمشناسی با اشاره به سابقه فعالیتهای مردمنگاری در ایران گفت: از سال ۱۳۶۹ پروژه مردمنگاری سرزمین در پژوهشکده مردمشناسی آغاز شده و پژوهشگران این حوزه به نقاط مختلف کشور اعزام شدهاند تا دادههای مربوط به فرهنگ مردم را گردآوری کنند. او افزود: در استان اصفهان، پژوهشهای مردمنگاری تیران و نیکآباد از نمونههای موفق این طرح هستند که به مرحله انتشار رسیدهاند.
مجیدی خامنه مشارکت مردمی را یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار دانست و اظهار کرد: بدون حضور و همراهی مردم، بسیاری از تلاشها برای حفظ و احیای میراث فرهنگی به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. این پژوهش نمونهای موفق از همافزایی میان پژوهشگران و مشارکت صمیمانه مردم محلی است و نقش جوانان فعال فرهنگی، از جمله اعضای انجمنهای مردمنهاد، در این مسیر بسیار قابل توجه است.
در پایان مراسم، از پژوهشگران کتاب «فرهنگ مردم نیکآباد» با اهدای لوح تقدیر، تجلیل و آیین رونمایی رسمی از این اثر با حضور مسئولان شهرستان، اعضای انجمن دوستداران میراث و پژوهشگران برگزار شد؛ کتابی که بهعنوان یادگاری ماندگار از هویت فرهنگی نیکآباد برای نسلهای آینده ثبت خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما