فرزاد شریفی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام در یادداشتی نوشت: صنایع‌دستی این دیار، صرفاً مجموعه‌ای از محصولات هنری نیست، بلکه آیینه‌ای تمام‌نما از فرهنگ، باورها، زیست‌بوم و حافظه تاریخی مردمانی است که قرن‌ها با هنر زیسته‌اند و هنر را به نسل‌های پس از خود سپرده‌اند.

در ایلام، صنایع دستی یک «شغل» ساده نیست، بلکه شیوه‌ای از زندگی است. دستان زنان و مردان این سرزمین، روایتگر داستان‌هایی هستند که در هیچ کتابی نوشته نشده‌اند؛ داستان‌هایی که در تار و پود گلیم‌ها، در نقش و رنگ جاجیم‌ها، در بوی چرم و گرمای نمد و در ظرافت زیورآلات سنتی جاری است. هر نقش هندسی، هر ترکیب رنگ و هر گره، بازتابی از باورهای کهن، آیین‌های محلی، طبیعت پیرامون و خاطرات جمعی مردمانی است که با کمترین امکانات، بیشترین زیبایی را آفریده‌اند.

گلیم و جاجیم ایلام، از شاخص‌ترین جلوه‌های این میراث زنده به شمار می‌روند. این بافته‌ها تنها زیرانداز یا پوشش نیستند، بلکه زبان تصویری فرهنگی هستند که مفاهیمی چون زندگی، طبیعت، مقاومت و امید را بازگو می‌کنند. رنگ‌هایی که از دل طبیعت گرفته شده‌اند و نقوشی که ریشه در اسطوره‌ها و زیست عشایری دارند، گواهی روشن بر پیوند عمیق انسان ایلامی با محیط پیرامون خود است.

در کنار این بافته‌ها، هنرهایی چون نمدمالی، چرم‌دوزی، سفالگری، منبت‌کاری و ساخت زیورآلات سنتی، تنوع و غنای صنایع دستی این استان را به نمایش می‌گذارند.

آنچه صنایع دستی ایلام را متمایز می‌کند، اصالت و هویت نهفته در آن است. این آثار، محصول تولید انبوه یا الگوبرداری صرف نیستند، بلکه زاده خلاقیت، تجربه زیسته و انتقال سینه‌به‌سینه دانش و مهارت از نسل‌های پیشین‌اند. هر هنرمند، بخشی از هویت فرهنگی خود را در اثرش می‌دمد و همین امر، صنایع دستی ایلام را به میراثی زنده و پویا بدل کرده است.

در دنیای امروز که گردشگری فرهنگی به یکی از مهم‌ترین شاخه‌های صنعت گردشگری تبدیل شده، صنایع دستی ایلام می‌تواند نقشی کلیدی در معرفی این استان ایفا کند. هر محصول صنایع دستی، سفیری فرهنگی است که می‌تواند روایتگر داستان ایلام برای گردشگران داخلی و خارجی باشد. گردشگری که گلیمی ایلامی را با خود می‌برد، تنها یک کالا خریداری نمی‌کند، بلکه بخشی از تاریخ، فرهنگ و روح این سرزمین را به همراه می‌برد.

از منظر اقتصادی نیز، صنایع دستی ایلام ظرفیتی ارزشمند برای توسعه پایدار و ایجاد اشتغال به‌ویژه در مناطق روستایی و عشایری به شمار می‌رود. حمایت هدفمند از هنرمندان، فراهم‌سازی بازارهای فروش، حضور در نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی و بهره‌گیری از ظرفیت فضای مجازی، می‌تواند زمینه‌ساز رونق این هنر-صنعت و بهبود معیشت هنرمندان شود. در این مسیر، نقش نهادهای فرهنگی، دستگاه‌های اجرایی و رسانه‌ها در معرفی، ترویج و حمایت از صنایع دستی، نقشی انکارناپذیر است.

صنایع دستی ایلام، پلی است میان گذشته و آینده؛ میان سنت و نوآوری. حفظ این میراث ارزشمند، نه‌تنها ادای دِینی به گذشتگان، بلکه سرمایه‌گذاری فرهنگی برای نسل‌های آینده است. اگر امروز از این هنر حمایت شود، فردا می‌تواند به‌عنوان یکی از شاخص‌های هویت فرهنگی و اقتصادی استان، بدرخشد و نام ایلام را فراتر از مرزها طنین‌انداز کند.

در جمع‌بندی می‌توان گفت، صنایع دستی ایلام همان دست‌هایی هستند که تاریخ را می‌بافند، فرهنگ را زنده نگه می‌دارند و هویت یک سرزمین را به تصویر می‌کشند. این میراث گران‌بها، شایسته توجهی عمیق‌تر، حمایتی گسترده‌تر و نگاهی آینده‌محور است تا همچنان به‌عنوان نمادی از هنر، اصالت و فرهنگ ایرانی، در مسیر زمان ماندگار بماند.

انتهای پیام/