چایپاره در شمال آذربایجان غربی و در میان شهرستان‌های خوی، چالدران، پلدشت و شهرستان شوط قرار دارد. نزدیکی این شهرستان به دو منطقه آزاد تجاری ارس و ماکو و قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیتی بازرگان‌تبریز و دارا بودن زمین‌های کشاورزی مستعد و منابع آب کافی ازجمله ویژگی‌های عمومی چایپاره محسوب می‌شود.

در این میان، شهرستان چایپاره به دلیل داشتن جاذبه‌های تاریخی و طبیعی ازجمله مناطق دیدنی استان به شمار می‌آید و همه‌ساله پذیرای گردشگران بسیاری از نقاط مختلف کشور است.

چایپاره حدود 9 سال پیش یکی از بخش‌های شهرستان خوی محسوب می‌شد که با تصویب هیئت‌وزیران و مجلس شورای اسلامی به‌عنوان یکی از سه شهرستان تازه تأسیس آذربایجان غربی به جمع 14 شهرستان دیگر این استان پیوست تا روند توسعه را با شتاب بیشتری دنبال کند.

در این شهرستان ۲۷ اثر ثبت ملی در حوزه تاریخی و گردشگری وجود دارد که از میان این آثار قلعه بسطام و مسجد سرخ روستای چورس، حمام تاریخی بیگ جوان و همچنین حاشیه رودخانه آغ‌چای در محدوده روستای بسطام و قورول سفلا از اهمیت گردشگری بالایی برخوردار هستند و لازم به ذکر است که قلعه بسطام نامزد ثبت در فهرست جهانی یونسکو نیز است.

قلعه بسطام از شهرت جهانی برخوردار است و سالانه مسافران زیادی از کشورهایی چون فرانسه و سوئد برای بازدید از این قلعه راهی چایپاره می‌شوند.

در شهرستان چایپاره دو روستای هدف گردشگری به نام‌های چورس و بسطام قرار دارد که هردوی این روستاها به دلیل داشتن آثار باستانی چندین هزارساله از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

روستای چورس که دارای شش اثر ثبت ملی بوده و در فاصله هشت کیلومتری جنوب شهر قره ضیاءالدین مرکز شهرستان چایپاره و در دامنه شمالی سلسله کوه‌های موسوم به سفر داغی واقع‌شده است.

آثار ثبت‌شده در این روستا شامل بنای قیرمزی مسجد چورس و بنای یخچال مربوط به دوره صفویه، تپه و قلعه ملاجنید متعلق به قرون میانی اسلامی، بنای حمام قدیمی قاجاریه، تپه بزرگ مربوط به دوره اورارتویی و تپه آناقیزلی دوره‌های مس‌سنگی، مفرغ قدیم و اورارتو بوده و همچنین در منابع تاریخی به وجود چند حمام، کاروانسرا، مسجد و دیگر بناهای عام‌المنفعه در روستا اشاره‌شده است که امروزه اثری از آن‌ها وجود ندارد.

علاوه بر این، در داخل روستای چورس و نواحی اطراف آن قبرستان‌های مختلفی از ارامنه وجود دارند که به‌مرورزمان بخش‌هایی از آن‌ها تخریب‌شده است. بر روی بدنه صخره‌های اطراف روستا در مکانی موسوم به «خاج قوشونی» نقوش مختلف به شکل نقش صلیب دیده می‌شوند که نشانگر حضور ارامنه در منطقه در دوران پیشین است.

علاوه بر آثار تاریخی روستای چورس، طبیعت زیبای این روستا نیز در جای خود جالب‌توجه است، قرار گرفتن روستا در دامنه کوه موسوم به سفر داغی موجب به وجود آمدن چشم‌انداز زیبایی در روستا شده است، چشمه‌های متعدد آبی که در داخل روستا و نواحی اطراف آن قرار دارند در تأمین آب مردم روستا نقش مهمی دارند.

 چشمه موسوم به ایشیق بلاغی یا شیخ بلاغی بزرگ‌ترین چشمه روستای چورس محسوب می‌شود که از آن برای تأمین آب شرب مردم روستا و آبیاری بخشی از زمین‌ها و باغات استفاده می‌شود.

روستای بسطام روستای دیگر هدف گردشگری در این شهرستان بوده که در غرب چایپاره و در فاصله 10 کیلومتری غرب و در امتداد ساحل شمالی رودخانه آغ چای واقع‌شده و شغل مردم روستای بسطام کشاورزی و دامداری است و از جاذبه‌های طبیعی روستای بسطام می‌توان به چشم‌انداز زیبای روستا، ساحل رودخانه آغ‌چای، چشمه‌های آب و باغات مختلف اشاره کرد.

در این روستا و در کنار جاذبه‌های طبیعی متنوع، وجود قلعه اورارتویی بسطام با 54 هکتار مساحت به‌عنوان بزرگ‌ترین قلعه اورارتویی ایران بر اهمیت روستای بسطام افزوده است و در غرب روستای بسطام و مابین این روستا و روستای قورول سفلا چشمه آب‌معدنی به نام شور سو (آب‌شور) جریان دارد که دارای خواص درمانی برای بهبود بیماری‌های پوستی و روماتیسم است.

قطعه اورارتویی بسطام در نیمه اول قرن هفتم پیش از میلاد در زمان روسای دوم (465-685 پ.م.) پادشاه اورارتو بنیان‌گذاری شده است. این محوطه باستانی شامل سه بخش پایین قلعه شامل دروازه جنوبی به‌عنوان اصلی‌ترین ورودی به داخل قلعه و فضاهای مرتبط با این دروازه مانند اتاق نگهبانی، اسلحه‌خانه، انبار آذوقه و تالار ستون‌دار، میان قلعه شامل بنای معبد خدای خالدی و انبار ذخیره مایعات و بالا قلعه شامل بناهای مختلفی که به‌احتمال‌زیاد به حاکم قلعه اختصاص داشته، تشکیل‌شده است.

در دامنه کوه، سمت شرقی و شمالی قلعه، ساختارهای معماری دیگری نظیر محله مسکونی، ساختمان شرقی و دروازه شمالی قرار دارد، علاوه بر این، سمت غربی قلعه و در امتداد بستر رودخانه، دیوار سنگی بزرگی توسط ولفرام کلایس آلمانی کشف شد، به نظر می‌رسد، در ارتباط با سیستم آب‌رسانی قلعه بوده است.

در حوزه صنایع‌دستی با توجه به شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی چایپاره، هنرمندان در رشته‌های مختلف صنایع‌دستی از گذشته‌های دور تا به امروز در منطقه فعالیت داشته و اکنون نیز در برخی از روستاهای این شهرستان اغلب مردم به این کار اشتغال دارند.

از صنایع‌دستی مهم شهرستان می‌توان به قالی‌بافی، گلیم‌بافی، مجسمه‌سازی، منبت‌کاری روی چوب، نقاشی روی سفال، ملیله‌کاری روی نقره، بافت چادر، ساخت سازهای سنتی، شیشه‌گری، جوراب‌بافی، سبدبافی، ساخت کندوی زنبورعسل و بافتنی‌های دیگری که عموماً در فصول سرد سال مورداستفاده قرار می‌گیرند، اشاره کرد.

برخی از این صنایع نظیر ملیله‌کاری روی نقره، ساخت سازهای سنتی، شیشه‌گری، نقاشی روی سفال و چوب و مجسمه‌سازی در کارگاه‌های تولیدی و توسط هنرمندان شهرستان ساخته می‌شوند، برخی از این کارگاه‌ها از سابقه زیادی در سطح شهرستان برخوردار بوده و محصولات آن‌ها به استان‌های سطح کشور فرستاده می‌شوند.

انتهای پیام/