خاطره میرزایی در یادداشتی نوشت: آن زمان که بهنام گنجه‌ای خانه زیبای خود را بنا می‌کرد، قطعاً نمی‌توانست تصور هم بکند روزگاری فرا می‌رسد و این خانه، در میان ساختمان‌های امروزی، به گنجی ارزشمند بدل می‌شود.

خانواده بهنام از تجار بنام فرش در تبریز بودند و در اواخر دوره زندیه و اوایل سلسله دست به ساخت این خانه زدند. تسمیه این بنا با اتکا به نام صاحبخانه، خانه بهنام قدکچی، خانه بهنام و خانه قدکی نیز بوده است.

طبق روایت‌های موجود، مرمت و بازسازی خانه در دوران ناصرالقاجاردین شاه و با اجرای تزیینات ویژه انجام گرفته است؛ دقیقاً آن زمان که تبریز اوج شکوفایی و قدرت خود در ولیعهد نشین بودن تجربه می‌کرد.

در محوطه خانه قدم که می‌گذاریم، خصوصیات معماری عصر قاجار چشم را مینوازد و هر دل زیباپسندی را به وجد می‌آورد. سبک جداکردن بیرونی و اندرونی در خانه بهنام نیز حاکم است؛ ایوان بزرگ ستوندار با تزیینات گچی استحکام و زیبایی را یک جا در ذهن متبادر می‌کند.

هنوز هم صدای اهالی خانه، آن هنگام که در سرمای استخوان سوز زمستان اطراف شومینه موجود در طنبی جمع شده‌اند، به گوش می‌رسد که سختی زمستان امسال را با سال‌های قبل مقایسه می‌کنند.

می‌توان صدای شیطنت و بازی کودکان را از شمالی‌ترین قسمت خانه و از اندرونی شنید که فارغ از هیاهوی زندگی، در دنیای زیبای خود غرق شده‌اند. شب هنگام و در گرمای مطبوع تابستان، پشت بام اتاق‌های اندرونی که به عنوان مهتابی استفاده می‌شدند، گویی هنوز هم میزبان جمع گرم اهالی منزل و شاهد مصاحبت آنانند. زیرزمین خانه هم با آن آجرکاری‌های ظریف و بی‌نظیر و آب نمای سنگی تناسبی به غایت دیدنی خلق کرده است.

برای درک زیبایی و هنر به کار رفته در این خانه چندان نیازی هم به متخصص بودن نیست؛ کافی است کمی اهل ذوق باشیم و دوستدار هنر تا تقارن نما، نقوش آراسته به صور و مناظر ویژه آن دوران و ظرأفت اروسی‌ها و آینه کاری‌ها را به دیده جان ببینیم و لذت ببریم.

آنگاه که آفتاب شوخ و شنگ از لابلای شیشه‌های رنگی ارسی روی نقش قالی نقشی دیگر می‌زند و تمام محیط اتاق را به بازی می‌گیرد، شکوه معماری ایرانی بار دیگر خود را به رخ می‌کشد. تاریخ در جای جای این خانه، با تمامی صلابت و شکوه خود بر اریکه نشسته و همین امر، موجب ثبت ملی خانه بهنام شده است.

برای دیدار از این همه شکوه و جلال، کافی است می‌همان تبریز شوید و در میدان ساعت، سراغ کوچه مقصودیه و خانه بهنام را بگیرید.

انتهای پیام/