۳۰ سال با پدر معنوی میراث‌فرهنگی فلات مرکزی ایران

پاسداشت بیش از ۳۰ سال فعالیت‌های سیف‌الله امینیان در آیین نکوداشت جهان شهر کاشان به‌عنوان شهر جهانی نساجی فرصتی شده تا کلامی چند در باب فعالیت‌های ارزشمند این پیشکسوت میراث‌فرهنگی بیان شود.

سعید احمدی، کارشناس رسانه در یادداشتی نوشت: بی‌تردید هنگامی‌که به کاشان سفر می‌کنیم در وهله اول نگاهمان به خانه‌های تاریخی ارزشمند این شهر کهن‌سال گره می‌خورد، خانه‌هایی همچون عامری‌ها، طباطبایی، بروجردی‌ها و بسیاری آثار دیگر همچون باغ فین کاشان که سروهایش زیباتر از هر زمان دیگر قد برافراشته‌اند.

هنگامی‌که به تاریخ معاصر کاشان نگاهی می‌اندازیم، نمی‌توان احیای میراث ارزشمند فرهنگی این سرزمین کهن را بدون نام سیف‌الله امینیان در نظر داشت. میراثی که حداقل به شهادت سفال‌های محوطه باستانی سیلک کاشان از هفت هزار سال قبل با گام نهادن بشر به دوران تمدن آغاز و سپس در دوران اسلامی این شهر با عنوان دارالمؤمنین ایران نقش مهم و ارزشمند در سیر تاریخ فرهنگ و تمدن این سرزمین کهن ایفا کرد.

سیف‌الله امینیان فرزند همین سرزمین است، او در سال ۱۳۲۵ خورشیدی در شهر زیبا و تاریخی آران و بیدگل در یک‌قدمی کاشان متولد شد. تحصیلاتش را تا پایان دوران متوسطه در کاشان گذراند و سپس برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه صنعتی اصفهان شد. عشق به میراث‌فرهنگی همواره در وجودش زبانه کشید به‌گونه‌ای که در خاطراتش می‌نویسد: «در ایام کودکی روزی حسین بیضائی متخلص به پرتو، شاعر گران‌قدر آرانی میهمان پدرش بود و از وضعیت باغ فین کاشان و اینکه به محلی صرفاً برای خوش‌گذرانی تبدیل‌ شده و بی‌سروسامان به حال خود رهاشده گله‌مند بود، لذا در آن هنگام با همان حالت کودکی از خداوند درخواست کردم تا روزی من را در موقعیتی قرار دهد تا بتوانم از آثار تاریخی محافظت کنم.»

آشنایی سیف‌الله امینیان با مقوله میراث‌فرهنگی به‌صورت جدی به دهه هفتاد خورشیدی بازمی‌گردد که در آن ایام نام ۳ نفر همواره به‌عنوان کسانی که در انتخاب سبک زندگی او در حوزه میراث‌فرهنگی نقش داشتند بیش از هر زمان دیگر هویدا می‌شود. یعنی شادروان دکتر محمدباقر آیت‌الله زاده شیرازی، شادروان مهندس سراج‌الدین کازرونی و مهندس سید محمد بهشتی.

در اوایل دهه ۷۰ بود که پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه صنعتی اصفهان با سید محمد بهشتی آشنا شد و او که در آن زمان در سازمان میراث‌فرهنگی بود، مدیریت میراث‌فرهنگی کاشان را به او پیشنهاد کرد و او نیز با اشتیاق فراوان پذیرفت و اینجا بود که نهضتی را برای مرمت و بازآفرینی خانه‌های تاریخی کاشان که بسیاری از آن‌ها علی‌رغم عظمتی که داشتند رو به ویرانی بودند آغاز کرد.

در همین ایام بود که با شادروان شیرازی آشنا شد. بسیاری او را پدر معنوی میراث‌فرهنگی ایران می‌دانند، زیرا او جزو نخستین کسانی بود که به‌صورت علمی و حرفه‌ای از دهه ۵۰ خورشیدی مرمت آثار تاریخی ایران و به‌ویژه اصفهان را آغاز کرد.

او در خاطراتش ذکر می‌کند که به مدت ۷ سال این افتخار را یافت تا در محضر شادروان شیرازی کسب علم کند، زیرا دکتر شیرازی در مدتی که مدیر میراث‌فرهنگی اصفهان بود، توانسته بود اقدامات ارزشمندی را در حوزه حفاظت از آثار تاریخی به‌صورت علمی و استفاده از روش‌های جدید مرمت پایه‌ریزی کند.

در اواسط دهه هفتاد خورشیدی، آشنایی او با شادروان سراج‌الدین کازرونی باعث شد تا سیف‌الله امینیان مدتی به‌عنوان مدیرکل میراث‌فرهنگی استان اصفهان فعالیت کند، لکن بروز سانحه‌ای در هنگام رانندگی باعث شد تا مدتی خانه‌نشین شود، لکن در اوایل دهه هشتاد و به پیشنهاد مهندس بهشتی مجدد به اداره‌کل میراث‌فرهنگی اصفهان بازگشت و ضمن اینکه مدیریت کاشان را هم مستقیم به عهده داشت به مرمت و نگاهبانی از آثار تاریخی استان اصفهان مبادرت ورزید.

در سال ۱۳۸۴ با تشکیل سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری از مدیریت استان کنار رفت و سپس به مدت یک سال با تشکیل سازمان جدید به پیشنهاد ریاست وقت این سازمان به معاونت میراث‌فرهنگی کشور منصوب شد و در طی حدود یک و نیم سال در این سمت تجاربی را که در ایام فعالیتش در فلات مرکزی ایران آموخته بود را تلاش کرد تا در سراسر کشور به کار ببرد.

در سال ۱۳۸۵ به خواست خود بازنشست شد و از آن تاریخ تاکنون در زادگاهش به فعالیت‌های فرهنگی روی آورده است.

در تابستان ۱۴۰۲ به پاسداشت زحماتش، نشریه فرهنگی بخارا نکوداشتی را در تهران برای او برگزار کرد. در این نکوداشت سید محمد بهشتی در وصف او گفت: «سیف‌الله امینیان دارای اهلیت فرهنگی است، به‌گونه‌ای که پس از سال‌ها هنوز شیفتگی او به تاریخ و فرهنگ ایران نه‌تنها کاهش نیافته بلکه همچنان در حال افزایش است.»

در اسفند ۱۴۰۱، هنگامی‌که کاشان نامزد ثبت جهانی در حوزه هنر نساجی شد، ارزیابان سازمان جهانی صنایع‌دستی پس از دیدارشان از کاشان صراحتاً تأکید کردند معماری و تزئینات وابسته به آن در بناهای تاریخی کاشان که همچون نگینی در کویر مرکزی ایران می‌درخشد یکی از ملاک‌های اصلی ما برای انتخاب این شهر به‌عنوان شهر جهانی نساجی در کنار فعالیت‌های هنری هنرمندان صنایع‌دستی این شهر بوده، لذا در آبان ماه امسال و هم‌زمان با آیین پاسداشت ثبت جهان شهر کاشان به‌عنوان شهر جهانی نساجی از بیش از ۳۰ سال فعالیت‌های سیف‌الله امینیان برای حفاظت از میراث گران‌سنگ اصفهان به‌عنوان پدر معنوی میراث‌فرهنگی فلات مرکزی ایران با حضور مسئولان وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، مسئولان استان و شهرستان و همچنین نمایندگان شورای جهانی صنایع‌دستی تجلیل شد.

انتهای پیام/

کد خبر 1402082301223
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha